Jesuh in miphar 10 a dam ternak thu in
thazang la tlang sehla. Hi mi phar 10
thuhla hi hmun dangah a
lang lo ih Luke sung lawngih a langmi a si. Hi miphar pawl umnak khua hi a
fiang lo ih Jesuh leh a dungthlun pawl Jerusalem lam panih an feh lai ih rak tongtu pawl an
si.
1.
Miphar dinhmun
a) Mi
thianghlim lo: Pharnat a neimi pawl hi taksa lam leh thlarau lam khalah
mi thianghlim lo ih ruahmi an si. Feet 6 hnakih naih in midang kiangah an um
thei lo. Cun thuamhnaw tlek an hruh dingih an sam khal hriat lo in mi dangin an
naih pang lonak dingah an hmur hup phahin “mithiang fai lo ka si” tiah a au bet
ding (Puit.13:45). Cun sualnak thawn a kungkaih aw minatnak ih ruah a si.
Pharnat a tuar pawl cu misual an si, an sualnak ruangih tuar an si ti hi an
ruah dan a si.
b)
Mithi cazin ih ret : Pharnat a neimi pawl hi nung cingin mithi cazin ih
an retmi pawl an si. Curuangah an thuamhnaw khalah a dum an hrut ter.
c)
Pawngleng minung : Phar nat a neimi pawl hi mah minung mi lakih um sian
an si lo ih hnar pawn ih ret an si. Khawsung ih an lut cun den that ding an si
mai. Curuangah ah pharnat a neimi cu
amah pakhat lawng a si hmanah khaw pawn ih um ter mi an si.
d)
Dam ter theih lo : Pharnat hi a damnak ding lamzin a um lo ruangah thih
tiang tuarmi natnak a si (Puit.13:11). Minung ah a dam ter thei an um lo ruangah Pathian
lawngih damter theihmi natnak a si.
Curuangh
pharnat tuar pawl dinhmun hi vun ruahsak tikah hi tluk in dinhmun sia hi a um
nawn pei maw ti ding khop ih dinhmun sia ih dingmi an si.
2.
Miphar 10
Khua
pakhat ah Jesuh a thlen tikah cui khua ih um miphar 10 in Jesuh an ra tong. A
lang dan ah hin hi phar 10 hi pharnat a tuarmi an za te’n an si hmel, midang
pharnat tuar a um nawn ding hi zum a um
lo.
a) Jesuh an beisei : Kan theih zo bangtuk in pharnat hi cu a damnak sii um
lo a si ih hi phar 10 pawl in Jesuh an rak ton tikah dam beisei ih tong an si.
Minung lamih beisei ding a um nawn lo hnuah Jesuh an beisei. Hi phar 10 pawl in
Jesuh an ra ton dan ah Jesuh inmi a damternak thuhla hi an rak thei ve a si ko
ding. Curuangh beiseinak thawn Jesuh an tonnak a si. Hi mi phar pawl in Jesuh
kha Bawipa (Master) ti ih an kawh kan hmu thei. Hi tawk ih Bawipa ti ih an
kawhnak ṭongfang hi Greek ṭongfang hi Rabbi ti si lo in epistata
ti a hmang, a um zia cu Jesuh kha thiltitheinak neitu a sinak lang
ternak a si. Rabbi ti cu daan zirhtu pawl kawhhnak a si. Phaar pawl cun daan
thuhla theih ciamco hnak ih an ṭul sawn mi cu damnak kha a si. Curuangah ah
Jesuh kha zarh zirhtu vekin ko lo in thilti theinak neitu Bawi kawh in an ko.
A caan
caan ahcun kan par ah hin thu harsa taktak a thleng ṭheu ding. Minung lam ih
beisei ding zianghman um nawnlo dinhmun ahtla kan ding thei. Asinan hi phar pawl
thuhla ihsin kan zir theimi cu zianghman beisei ding a um nawn lo hnuah khal
Pathian ih thilti theinak hi kan beisei dingmi a si. Lei dan ih a cang theilo,
a si theilo mipawl hi Bawipai’ hrangah cun a cang theimi hril an si.
b) Zangfah dilin an au: Hi miphar 10 pawlin Jesuh an ton tikah hma ton ih
tong an si lo, lam hlapi ihsin tong an si. ziangah tile a tlun ih kan sim zo
bangin naite ihmi tong thei an si lo, Jesuh hi amah te feh khala si lo ih
thluntu a nei thawn naih ci khal an si lo. Asinan a bei a dong lo ih Jesuh ih
theih ding rori in a au in an au. Hi mi pahar 10 pawl lakah pakhat hi Samaria
mi a si ih Judahmi a si ve lo ih ruangah ramdangmi tiah Jesuh in a ko hngehnge.
A dang pakua pawl hi cu Judah mi an si a zum um. An za te’n an din hmun a bang
aw ih an ṭulmi khal a bang awk vekin an zate in Jesuh hnenah an au.
Zumtu
khal zumlotu khal hi harnak nasa zet kan ton tikah cun Pathian lamih in hruaitu
a cang ṭheu. Zumlo pawl lak khalah harsatnak ruangih Pathian zumtu ih cang hi
theih ding a um ṭheu. Jesuh in a dammi pawl in sii bawi an ṭul lo a naa mi pawl
lawngin an ṭul a ti bangtuk in kan nat, harsat leh buainak pawl hi Pathian
hnenihin au tertu ah an cang ṭheu. Pathian hmin a hlam dah kel lo pawl hin
harsatnak ruangih Pathian an hlam tikah cui harsatnak hi thil ṭha sawn ih
hruaitu ah a cang thei a si.
c) Jesuh simmi an thlun: Phar pawl ih aunak aw a theih tikah Jesuh in “ va feh
uhla puithiampawl in lo zoh haiseh” ti ah a ti. Hi tawk thu kan zoh tikah Jesuh
in a ti dam hmaisa lo, a fial hmaisa sawn. Jesuh in a ti dam hnuah puithiam
hnenih feh a fial hai a silo ih a dam hrih lo cingin puithiam hnenih feh a fial
a si sawn. Cucun Jesuh ih fial vekin an feh ih an feh laiah an damnak an co a
si. Curuangah hi phar pawl ih damnak hi thulunnak ah a ṭhum aw. Jesuh thupek
thun hi damnak a si. Bible kan zoh tikah copcilh in a dam ter mi tampi an um
rualraul in mi ṭhen cu tuah a fialmi tuah ih dam an um.
# Naman
kha Jordan tiva ih voi 7 hnim awk ding a fial.
#
Mitcaw pakhat Siloam ih hmai phaih a fial.
# Micaw
10 pawl puithiamhnen feh a fial.
# Ke
zeng pai hnenah na ih phah zual aw la feh a ti.
Pathian
in copcilh rori ih damnak in pei ṭheu rualrual in a caan caan ahcun a thu kan
thlunnak ihsin dam dingih in ti caan khal a um thei.
3.
Lungawi thusimtu
Miphar
pawl cu Jesuh ih sim bang tukin an feh tikah lam lak ah an dam ṭheh, a damlo an
um lo ti kan hmu thei. Hmanseh la thil makzet kan hmuh theimi cu an lakih
pakhat lawngin a dam zo ti a theihtikah lungawi thusim dingah Jesuh hnenah a
kir.
An 10 in an phar
An 10 in Jesuh hnenah
zangfah dil
An 10 in Jesuh fial vakin an
tuah
An 10 in an dam, nan
An 10 in an kir nawn lo,
Ramdangmi lawng a kir.
a) Jesuh hnenih kirnak: Ramdang mi pa cun a damnak a theih tikah um men thei
nawnlo, a rualpi pawl an feh lan ti khal a thei nan an nih cu thlun lo in Jesuh
hnenah a kir. Jesuh ah beiseimi a nei ih cui a beiseimi a ngah sal tikah Jesuh
hnenah a kir sal. A hlawntlinnak ah hlawhtlinnak petu kha a theih ngilh lo
tinak a si.
Pathian hnen ah beiseinak
kannei ṭheu ih cui kan beiseinak hi ti hlawhtlin a si tikah ziang kan tuah ṭheu?
Cui hlah tlinnak kan hmuhmi thawn kan feh lan vivo men ha hlawhtlinnak in petu
hnenah kan kir sal?
b) Pathian thangṭhatnak : A dammi lakih in Jesuh hnenih a kir saltu pa cu um
men thei lo in aw ring zet in Pathian a thangṭhat. Hi tawk zawnte hi a va mawi
ve aw! Jesuh an hmuh tikah bomnak dilin ring takin an au ih tu ah cun Pathian
thangṭhat in ring tak in a au sal.
Pathian hnen ih bomnak dil
hi cu ka law zet ṭheu nan lungawi thusim lam ih law nawnlo hi mi ziangzat tak
zumtu lakah um kei maw! Pathian zar ih kan beiseimi pawl kan hmuh tikah amah
thangṭhat dingmi kan hngilh lo dingmi a si.
c) Jesuh ke hramah a bok : Hi a dammi pa hi uar a um nasa, a aw ringzet ih
Pathian a thangṭhat ah duhtawk men lo in a taksa rori kha Jesuh kehram ah bok
khup tahrat in lungawi thu a sim. HI pa tih thil tuah mi hi Jesuhkhal a lungkim
zet ti cu a ṭongkam in kan thei thei.
Pathian hnen ihsin
hlawhtlinnak kan hmuh tikah ka lawng men ih lungawi thusim silo inkan taksa
rori Pathian ke hramah thlen hi ziang
tluk in Pathian a lung a awi ding.
4.
Pakua
teh khuiah so an si?
Damnak a cotu hi 10 an si nan lungawi
thusim ih a ra kir hi cu pakhat lawng a si tikah a ra kirtu par ah Jesuh a lungkim zet rualrual in a dang pakua
pawl a hlam zia khal kan thei thei. Ziang ruangah hi pakua pawl hi an ra kir
sal lo ti hi Bible ah a ngan lang lo.
- Farasi pawl hmu dingah manhlap zetin
an feh lan a si thei.
- Jesuh hi a feh liam zo ah an ruat
tla a si thei.
- Jesuh in an lungawi zia a thei
dingah a ruat men tla si thei.
- Thil dang ah an buairuai tla a si
thei.
A ziang a va si khal le Jesuh sui
fialmi cu an tuah ko, asinan Jesuh in a hnenah ra in lungawi thusim ih an um
lonak ah a hlam hai ti cu a fiang.
Zumtu tampi cu hi pakua pawl vekin,
Pathian cu beisei ve ih a thu khal thlun ve ko nan in hlawhtlinnak co hnu ah a hnenih kir sal nawn lo hi kan si ve pei maw
ti hi ruah ding a um nasa. Curuangah Pathian hnen ah beiseinak nei kan si vekin
a hnenih kir saltu kan si ding hi Pathian in in duh a si.
Pathian hnenah
beiseinak nei aw.
A cang thei lo lak
ihsin cang ter theitu a si.
Na neisei na hmuh tikah
a hnenah kir sal aw.
Casiarmi : The Preacher’s Outline Sermon Bible
:
Hrekio Comentary Series LUKA
