Tuarnak Sungih Lungawinak ( 1 Pit. 4:12-19)

           

          Piter ca kuat hi zumtu raltlan ih a ṭhekdarh mi pawl hnenih kuatmi a siih raltlan an si vekin harsatnak nasa zet hnuaiah tik le cu a hmang rerotu pawl an si. Khrih ruangih harsatnak a tuar rerotu pawl hnenah Piter in thazang peknak ca a kuatmi a si. Tuarnak timi hi Khristian thuanthu thawn a ṭhen aw dahmi mi a si kan tile a sual lem lo ding. Tuarnak kan ti tikah tuarnak hi a phunphun a um, mai sual ruangih tuarnak, hniksuak tuarnak, Khrih ruangih tuarnak le tuarnak dangdang tla an um. Piter in tuarnak thu a relmi hi thildang ruangih tuarnak siloin Khrih ruangih tuarnak hia relmi a si. Thukam hlun kan zoh tikah sualnak an tuah ruang su cuang loin a tuarmi tami an um, Thukam thar sung khalah Khrih ruangih tuarnak thu tampi kan hmu thei ih a tu kan san le hmailam san khalah hi tuarnak hi a um vivo dingmi a si. Ziangahtile kan Bawipa Jesuh Khrih in sim ciami a si. Kan thupi hi tuarnak sungih lungawinak ti a si vekin harsatnak a tuar reromi pawl hnenah Piter in lungawi dingih thazang a peknak pawl hmangin thazang kan la thlang ding.

 

1. “Hlah Uh” timi pathum

 

            1 Pit. 4:12-19 tiang sungah hin Piter in zumtu a ṭhekdarhmi pawl hnenih thazang a pek tikah “hlah uh” a timi pathum a um ih cu pawl cu a hnuai lam bang tukin an si.

 

(a) Mangbang in um hlah uh: Ka duhdawtmi ka rual le uh, a harsazet hniksaknak nan tuar ruangah hin mangbang in um hlah uh (1 Pit.4:12). Hi tawk ih mangbang in um hlah uh a timi hi a hartuk ruangih mangbang siloin  rinlopi ih a thlen ruangih mangbang lam kha a sawh duhmi a si. Thil pakhatkhat kan parih thleng dingih kan ruahmi silo kan parih a tlen tikah kan mang a bang ṭheu. Piter in in zirhduhmi cu harsat hniksaknak kan parih a thleng ṭheumi hi kan parih thleng ding awm silo a thleng tiih ruang ding kan si lo. Ziangahtile harsatnak hi kanparih thleng dingah Pathian inrem a timi an si. Cun Pathian in theih loin le siannak tello in kan parah hin ziang thil hman a thleng dah lo. Jesuh in a simmi cu: van ih a zuangmi sunṭam pakhat te hman hi Pathian in theih loin a tla lo tiah a ti (Matt. 10:29). Job in nunnak kan zoh tikah fiang takin kan hmu thei. Satan in a lei taksa parih natnak tleng ter dingah Pathian siannak tello in a duhduh in a tuah thei lo. Curuangah kan parih harsatnak a thleng tikah kan parih thleng ding sawm silo thila  thleng tiih ruah ding, mang bang ding kan si lo. Ziangah tile harsatnak kan timi hi misual pawl par lawngih thleng dingah Pathian in duanmi a si lo. A can can ahcun mi ṭha pawl hnakin zumtu pawl in kan tuar sawn a si lo sawm ti dingin thil a thleng ṭheu. Thil ziangkim a thlengmi hi Bawipai rem tinak ih thlengmi an si ti kan theihfeng aisle harsatnak kan ton lo ruangah siloin harnak tuar cingin nun hahdamnak kan nei thei ding.

            (b) Mi dang tuar lo ka tuar tiin ruat hlah uh: Zohman ih an tondah lomi harsatnak kan parah a thleng ce tiin ruat hlah uh (1 Pit.4:12). Kan parih harsatnak a thlen tikah kan tuar vek hi mi dang in an tuar ve zik lo, kei ih tuarmi cu a har cuang tiin kan ruat ṭheu men thei. Asinan Piter cun midang ih tuar dah lomi kan tuar ce tivek ruahnak kan neih ding hi a duh lo. Kan Bawipa Jesuh Khrih khalin ziang tiin a rak sim dah ti le, nan hlan ih profet fet pawl khal cubangtuk in hrem an rak tuar zo tiah a ti (Matt.5:12). Hlan zumtu pawl ih nunnak kan zoh tikah an nunnak ihsin zir ding tampi kan nei. Pathian thu ih ruangah harsatnak vei tampi an tuar ko nan an tuarmi harsatnak ruangah Pathian an thangsiat dah lo. Harsatnak lak khalah rinzum te’n Bawipai’ hrangah a dingih an zumnak khal an phatsan dah lo. Curuangah kan tuarmi harsatnak hi midang tuarmi hnakin a nasa cuang tivek ih ruat ding kan si lo. Ka hlan ih zumtu pawl khalin an tuar ve ih rinum takin Bawipai ruangah an tuar suak a sisi tiin thazang lang ding sawn kan si.

 

            (c) Nan ningzak hlah uh: Khristian nan si ruangih nan tuar a si ahcun nan ning zak hlah uh (1 Pit.4:16). Hi Piter cakuat sungah hin turnak phun hnih kan hmu thei: Pakhat cu thil ṭha lo tuah ruangih tuarnak a siih a dang pakhat cu Khristian sir uang men ih tuarnak a si. Harsatnak nan tuar khal a sile thil ṭha lo nan tuahnak ruangih tuar lawngte si hram hlah uh tiah a ti. Khristian kan si cingin thil ṭha lo kan tuah ruangih kan tuar a si ahcun cucu ningzahza a si. Thilṭha kan tuahmi ih ruangah miin Pathian thangṭhat dingah teima suah ding kan si laiah thilṭha lo kan tuah ruangih kan tuar a si ahcun Pathian kan thangsiat ih ningzakza a si. Asinan ziang thilṭha lo hman kan tuah loih, Khristian kan si ruangih kan tuar a si ahcun ningzah ding zianghman a um lo. Paul in “Thuthangṭha cu ka zahpi hrimhrim lo” a ti tikah, a thuthangṭha pakhat lawng a rel duhnak a si lo lemlo ih thuthangṭha ruangih tuar tuar khal a ning a zah lo timi a nunnak ihsin kan hmu thei. Thukamthar sungah hin Thuthangṭha ruangih turnak ah paul ih turnak hi a lang tambik kan ti le a sual lo ding. An san laiah zumtu pawl hi sual a phunphun puh ih mualpho zetih hrem an rak si ṭheu tikah khatlam ahcun ningzakza a si. Asinan Paul cun ka ning a zak lo tiah a ti. Cubangin Piter khalin Khrih ruangih hmuhsuam nautat a tuar rero tu pawl hnenah ansualnak ruang si loin Khristian an si ruangih an tuarnak ah ningzah ding zianghman a um lo zia hmangin thazang a pe hai.

 

2. Nan Lungawi Sawn Uh

            Piter in zumtu pawl hnenih ca a kuatmi sungin nan lungawi sawn uh tiih thazang a peknak hi 1 Pi.4:12-19 sungah hmun thum ah kan hmu thei.

 

            (a) Nan lungawi sawn uh: Khrih ih tuarnak a hlawm aw mi nan si ruangah nan lungawi sawn uh (1 Pit.12:13). Ziangtin saw cui tuarnak ahcun kan lungawi thei rero ding tiah kan mang a bang men thei. Tuar cing rero siin ziang ruangih lungawi ding so kan si tiah cun, Khrih ih tuarnak a ṭawmpitu kan siih a sunlawinak a lang tikah lungawinak in kan khat leh ding. a tuarnak ṭawmpi tu kan si bangin sunlawinak khal kan ṭawm leh ve ding a si. Hlan zumtu pawl nunnak kan zoh tikah ziangvek harsatnak an ton khal aisle lungawi in Pathian an thangṭhat ih ziangvek harsatnak khal in an nun a siatsuah thei lo. Ziangruangih lunawi ding kan si tile a turnak kan ṭawmpi vekin a sunlawinak khal kan ṭawm leh ve ding.

 

            (b) Nan lungawi uh: Khrih thluntu nan si ruangah miin an lo hmuhsuam a si ahcun nan lungawi uh (1 Pit.4:14). Khrih thluntu si tikah harsatnak tong lo dingih ruah hi a palh zet ding. Khrih thluntu kan si ruangah mi ih hmuhsuam, nautatnak hi kan tong rero thei sawn a si. Hi thu thawn pehpar aw in Jesuh in a dungthluntu pawl hnenah hi tiin a rak sim dah. “ Keimah ih dungthluntu nan si ruangah miin an lo hmuhsuam, an lo hrem ih thuphan a phunphun an lo puh tikah mi thluasuak nan si. Nan lungawi in nan aipuang uh, ziangahtile nan hrangah tuarman tampi vancung ah ret a si (Matt.5:11-12). Himi ihsin fiangtak ih kan hmuh theihmi cu ziang a si tile a hmin ruangih kan tuarmi hi a lak pakhat a umlo, kan tuarman laksawng vanah ret sak kan si. Khrih ruangiah tuart la hi duhduh ih tuar theih a si lo, tuar ka duh kan ti rero hmanah kan tuar lo tla a si thei. Cun hlan zumtu pawl veklawm mam in kan tuar kher ding tla a zum um lo. Hlan zumtu pawl cu nasa zetin an tuar ko nan Pathian an thangṭhat, cuti a siahcun kan nih khal a hmin ruangih tuar ngahmi kan nei ve a si ahcun lungawi ding kan si. A hmn ruangih kan tuarmi a si ahcun a fate bik kan turmi khal in man an nei theh. Jesuh ih a sim cia bangin Zumtu pawl in Khrih ruangih an tuar tikah riahsia in an um lo ih an lung a awi sawn. Martar hmaisa bik Steven khal lungto ih an den tikah a dengtu pawl a camriam lo, an hrangah thla a camsak sawn (Tirh.7:54), Tirhthlah pawl khal Jesuh ruangih ningzah mualpho tuar dingin ruah an si ruangah an lung a awi tuk (Tirh.5:41). Khrih ruangih kan tuarmi ah tuarman a uma si ti theiin tur=arnak sung khalah lungawi ding kan si.

 

            (c) Pathian thangṭhat: ..Khrih hmin kengtu nan si ruangah Pathian hnenah nan lungawi sawn uh (1 Pit.4:16). Hi tawkih “nan lungawi sawn uh” a timi hi Baibal version ṭhenkhat ahcun Pathian thangṭhat seh” tiih ngah a si. A tlunlam ah lungawinak lam kanngan zo vekin hi thu ahcun Pathian thangṭhatnak lam kan hoi ter ding. Paul le Silas ih nunnak kan zoh tikah, Pathian thu ih ruangah thlawng thlak an tuar. Zanṭim laiih an tuahmi cu Pathian thangṭhat a si. Zanṭim laiah Pathian an thangṭhat ih thawngtla dang pawl in an hlasakmi an rak ngai. Cutikah Pathian ih kutcak a runglangih nasa zetin ling a hnin ih an ṭawnṭemnak cikcin cu a cat ṭheh. Harsatnak zanṭim ih Pathian an thangṭhat tikah Pathian dai te’n a um thei lo, a kutcak mangbangza a thilti theinak a run lang ter a si.

            Pathian in harsatnak tong lo ding zawngin zumtu pawl hruai in tum dah lo ih harsatnakkan tonnak hmun ah kan hnen ih um le cui harsatnak sungah a thilti theinak hmuhter in tum sawn (Isai.43:2).

 

3. Pathian Hnenah Hlan Aw Uh

            Curuangah Pathian tumtahnak bang tukin harsatnak a taurtu pawl cun thilṭha an tuahnak ruangah Pathian hnenah an zei zongza hlan aw ṭheh hai seh (1 Pit.4:19).

           

            A netnak ah Piter in thazang a pekmi cu harsatnak sung khalah thilṭha tuah bansan cuangloin Pathian hrangah thil ṭha tuah peh zulh vivo dingin in forh. Prisila le Aquila tei nupa bangin, ziang bangtuk harsatnak khalah amah rian peh vivo in Bawipai hrangah ding hnget vivo ding kan si. Zumtu pawl cu harsatnak ih nehlo nun Pathian in in pekih khawvelmipawl mangbang ding khopin nun danglam neitu kan si. Thihnak ding khop harsatnak kan hmaika ih a thlen khalle Bawipai’ hrang a si ahcun Amah phatsan hnakin thintiang rinum ih zei zongza hlan ding kan si. Stefen lungto ih kan den tikah a dentu pawl cam riamlo in “ka thlarau run la hram aw” tiin a nunnak Pathian hnenah a hlan sawn (Tirh.7:59).

            Zumtu pakhat le pakhat kan dinhmun a bang cio lo ih Bawipai hrangah zonzaihnak tuar rero tla ziang maw ti zat kan um thei. A hleice in Mission ramah Khrih ruangih hmuhsuam nautat tuar rero mi tampi kan um men thei. Khrih ruangaih harsatnak kan parih a thlen tikah mangbang ih umlo dingah le,  midang ih tuarlomi Pathian in in tuar ter ce timi ruahnak nei lo dingah le khrihtuarnak ṭawmtu kan si sawn ruangah kan tuarnak man hi kan co sal leh ding ti thei in Bawipai hrangih ding hngettu kan si theinak dingah Pathian in malsa in sawm cio hramseh.