Saam 1 : Mi Ṭha le Mi Ṭha lo Dinhmun

          Leitlun hi kan thlir tikah kan hmuh theimi cu thil pakhat a um asile khat lamah cumi lo vek hi a rakum ringring. Mi ṭha an um vekinmi sual an um, mi lian an um ih mi farah an um, mi ngo an um vemin mi dum an um, mi fim an um vekin mi aa khal an um, thlarau mi an um ih tisa mi khal an um. Cuvekin Saam pakhatnak khalin a bangaw lomi, mi ṭha le misual lole Pathian ṭihmi le Pathian ṭih lo  pawl thu a rel. Saam pakhatnak hi a tawi zet nan Mi ṭha pawl ih dinhmun le misual pawl ih dinhmun hi ziang tlukin a thlau aw ti a lang ter. Cang 1-3 tiang ah mi ṭha pawl thuhla a lang ih cang 4,5 ah mi ṭhalo pawl ih thuhla a lang, cang 6 nakah cun an pahnih ih thuhla a lang. Cun mi thluasuak thu in a thok ih siatralnak thu in net. Cang ruk lawng a si vekin cang tinin thulu kan tar ding.

1. Mi Thlawsuak (cang 1)

Mi ṭha lo pawlih ruahnak pekmi a saang lo ih, Mi sual lamzin a thlun lotu le Pathian a hmuhsuamtu pawl lakih a tel lotu cu mi thluasuak a si.

          Mi Thluasuak timi ṭongfang hi Jesuh khalin a hmang zet. A hleice in Matt. 5 sungih tlangpar thuzirhnak ah tampikan hmu thei. Mi thluasuak kan ti tikah kan thinlung ah mi thluasuak tiih kan ruatmi pawl hi zo pawl an si pei? Thu lehnak ah cun fate tampi a neimi pawl, milian pawl, in ṭha lo ṭha nei pawl, ca thiam ..tvp an si ko ding. Leitlun ih dinhmun ṭha ih a ding ngahtu pawl hi mi thlawsuak kan ti mipawlan si tlangpi, a sualnak cu a um cuang lo. Saam 1:1 ih mi thlawsuak a timi cu a danglam zet. Mi thluasuak timi a relnak ah “Lotu” timi pathum kan hmu thei. Cu pawl cu:

       1. Mi ṭha lo ruahnak a sang lotu

       2. Misual lamzin a tlun lotu

       3. Pathian hmuhsuamtu lakih a tel lotu

          Hi pawl hi Saam 1:1 nakin “Mi thluasuak” a timi pawl an si. A tlun ih kan tarlangmi ah a hmailam ih kan hmuh theimi thil pathum cu

1) Mi ṭha lo

2) Mi sual

3) Pathian hmuhsuamtu

A dunglam pathum ih kan hmuh theimi cu:

1) A sang lotu

2) A thlun lotu

       3) A tel lotu

         

          Mi ṭha lo, misual,Pathian a hmuhsuamtu pawl hi an lian zet khal le mi thlawsuak tiih kawh theih an si loih a sang lotu, a tlun lotu, a tel lotu sawn hi mi thluasuak an si sawn. Mi thluasuak kan ti tikah Pathianmi pawl relnak lawng a si. Zumlotu pawl hi ziangvekih an dinhmun a ṭhat hmanah mi thluasuak tiih kawh theih an si lo, Pathian le a mi pawl lakih hmanmi a si. Mi thluasuak pawlin lennak, ro thil an phunphun an dong ṭheu, asinan milian hmuahhmuah hi mi thluasuak tiah kawh theih an si lo. Kan mai nunnak cio cek aw sehla a tlun ih a tel lotu lakah kan tel ve maw? A teltu sawnkansi ahcunmi thluasuak kan si thei lo tinak a si.   

2. Mi Thluasuak ih Lungawinak (cang 2)

Bawipa ih Daan thlun cu a lungawinak a si, Cuih Daan cu sunzan in a ruat.

          Saam 1:2 “Bawipai daan thlun cu a lungawinak a si” timi hi version ṭhenkhat ahcun “Bawipai daan thlunnak ah lungawinak an hmu” ti khalin a um.

Ziang ti zawng a si khal le  zumtu’i hrangah a dik. Bawipa’i dan thlun hi an lungawi zawng a si ih Bawipa’i daan a thluntu pawlin lungawinak khal an ngah ṭheu. Hi cang te ih a thupit termi cu Bawipa ih daan, kan lungawinak bunawknak kha a si. Cun hi tawk ah Pathianmi le a thu pehzom awknak thuk tak a um zia le an ngainat zia le an sunsak zia pawl kan hmu thei. ‘Sunzan in’ timi in a sim duhmi cu ‘pehzom in,daithlang loin’ ti lam a si. Zumtu kan nunnak zoh aw sal hnik uh si. Kan biakmi hi Sersiamtu Pathian a si ih kan zumnak ṭhumawknak bik hi a thu (Baibal) hi a si ih Pathian nung betu pawl in kan ṭhumawknak Pathian thu (Baibal) hi ziang tluk in kan sunsak, kan ngaina ih ziang tluk in kan hliakhlai?

          Kan lungawinak,kan lungawi zawng teh ziang ha a si? Saam 1 nak ngantu ihnunhi a va sang lawm mam ve ka ti. Bawipa’i daan thlun hi a lungawinak bik a si. Pathian mi pawl cun Bawipa’i duh lo zawnginka um ngah pang kei ti hi an phanmi a si ṭheu.

3. Mi Thluasuak ih Nihlawhnak (Cang 3)

Amah cu tiva kapih a khomi thingkung, A tikcu ih a rahmi le a hnah tla A vuai dah lomi bangtuk a si. A tuahmi kipah a hlawhtling.

          Tiva kiangih a kho mi thingkung, a hnah vuai dah lo cun hngetkhohnak a lang ter. Pathianmi pawl cun Pathian thu ih hram an phun tikah a hnget, an sawn dualdo lo. ‘Hnget’ timi a thupitnak cu thil le ruah in a nuai caan ah a si. Vanduai le harsat a thlen tikah an hngeh zia a lang, hremnak le ti duhdahnak a thlen tikah an hngeh zia a lang. Cun tiva kiang ih thing kung cun a tikcu te ah rah a rah, ruah a sur lo khalah rah a rah (Isai.16:8). Zumtu ti aw si rah rah lo hi cu kan hram bunnak Pathian thu thawn kan hlat awk ruangah a si thei. Rah timi cu midang hrangah a si. Thing in rah a rah nan a ei ih a centu mi midang an si. Zumtu le tirhfak tuk hi a rem aw thei lo. Pathian thu ih hram bun mikan si ahcun midang hrangah rahsuak ding kan si. a rah ringring a ti lo a tikcu te ah a rah a ti. An tuahmi kip ah hlawntlinnak an hmu ṭheu. Pathian thu hi ziangkim ihkan hrampi a si zia a lang.

4. Mi ṭha Lo Pawl ih Dinhmun derdai ( cang 4,5)

Asinain mi ṭha lo pawl cu cubangtuk an si lo; Thli ih semhlo mi fanghi vek an si.

          Pathianmi pawl cu a hnget laiah mi ṭha lo pawl cu an derdai. Isai.16:5-8 tiang khalah hi vek thu kan hmu thei. Pathian a dungtuntu pawl cu nelrawn h a khomi hrambur le ram car ih a khomi vek an si. Rei an daih lo, an hnget lo, rah khal an suah thei lo. Thli ih sem hlomi fang hi vek ah si, sn tlaihnak zianghman nei nawn lo, ei ding um lo, midang hrang mu nei nawn lo relnak a si.

5. Mi Ṭha Lo Pawl ih Hmakhua (Cang 5)

. Mi ṭha lo pawl cu Pathian in a hnong ding; Mi sual pawl cu mi ding lakah an tel lo ding.

          Cun mi ṭha lopawl cu Pathian  hnenih um ve dingah hmun ram an co ve lo ding ih kumkhua mei lipi ah hlon a si leh ding. Luk.3:17 Fang seepnak ṭangṭa a keng ih fang pawl a seep ding. Fangngai cu a cuam sungah ṭhatein a ret thluh ding, a sinain a hii pawl cu a mit dah lomi meisa sungah a ur ding,” tiah a ti.

Pathianmi le khawvekmi pawl hi khawvel zawngih thlir ahcun thlau awknak kan nei lo tla si thei. Asinan kan netnak ding cu a thlau aw verver. Pathianmi pawl cu Pathian thawn kumkhua in umtlang ding kan si laiah  khawvelmi pawl cu miding pawl lakah an tel ve lo ding, Pathianin a hnong ding a ti. Pathian cunmisual pawl in hnong sian glo in a fapa Jesuh hmangin in rundam zo nan ni netta ahcun hnon an si thlang ding. Tui caan ahcun Pathian hi misual duhdawtu a sin an cui caan ahcun misual hnongtu a si thlang ding.

5. Mi Ding le Mi Ṭha Lo Dinhmun (Cang 6)

Bawipa in mi ding fehnak lamzin cu a kilveng ringring; Sikhalsehla mi ṭha lo cun siatralnak lamzin a zawh.

          Hi Baibal cang hi version ṭhenkhat ahcun Pathian in miding pawl cu a hruai ih a kilhim ti’n a um. 

Miding pawl hi cu tlukin Pathian in a ngaihsak ih himte’n a kil laiah mi ṭha lo pawl cu siatralnak ah a thleng. Hi tawkah simding a ummi cu Pathianmi pawl in Pathian thu an ngaihsak hlehle vekin Pathianin a mi pawl a ngaihsak hlehle a si. Thil pakhat a um tikah ziang vek in a thuhla a net timi hi a thupi zet.

          Aw le Saam 1 nak sungah a bang aw lo zetmi minung, a bang aw lo zetmi dinhmun, a bang aw lo zetmi sinak, a bang aw lo zetmi netnak pawl kan zoh tlangih hi dinhmun pahnih lakah pakhat ssangsang hi kan dinhmun a si ve. Nang teh khui ah na um? Na netnak ziang a si ve ding?

Casiar  : Bible.org