CA ᚏHEN KHAT

Saturday, March 24, 2018

Laak note par to in Jerusalem a Lut



         Jesuh cu leitlun ah kum thum lai Pathian ih fial vekin hna a áš­uan ih a thihnak tikcu caan a nai thlang tikah Jerusalem ah sunglawi zetih a luhnak thu kan hmu thei. Hi caan hrawngah Jesuh in Jerusalem hi a pal nasa, lantak puai tikcu caan a si tikah lantakpuai hmang phah in a pal asi ko ding ti zum a um. Laak note to in sunglawi takih Jerusalem a luh thu hi Thuthangáš­ha bu li ngantu pawl in an ngan lang cio ih Mathai nganmi hi malte a danglamnak cu laak note kha a pinu thawn hruai an si thu a ngan lang. Hi Jerusalem ih a luh thu hmangin thazang la tlang sehla.

1. Jesuh Hrangih Siannak

          Jesuh Jerusalem ih a luh ding tikah a dungthlun mi pahnih hnenah “ nan hmaiih khua ah va feh uhla zohman ih to hrih lomi laak note nan hmu ding, ka hnenah rak hruai uh, ‘ ziangah so nan phoih’ an lo ti asile ‘Bawipa in a hai, a lo khirhsal cing ding’ ti ah va ti uh” a ti. a fial vek cun ziangkim an tuah. Hi laak note neitu hi zo a si ti Baibal ah lang lo hmansehla fiangzet ih kan hmuh theimi cu a neitu in Jesuh hrangah siangzetin a hmangter ti hi a si. Jesuh  leitlun ih a len laiah mi dang neihmi a hmansak caan a um áš­heu. Mi dang ih haimi a ti famkim sak thu cu a tam zet nan amai haimi ihmidang ta a hmannak thu cu a lang tam lo.

          Tui sun ni khalah Pathian hi ziangkim ti thei le ziangkim neitu a si ko nan a mi le fa pawl ih kan neihmi hman hi Bawipa in a duh áš­heu. Hlan zumtu pawl nun dan kan zoh tikah a nundan ihsin zir tlak zetmi cu Bawipa'i ruangih an siannak hi a si. Bawipa'i hrangih an ui lo zia a langnak cu an zumtupi, unau hnenah a neih thil ziangkim an hlawm. Pathian cun a duh ahcun hmanrua ding hi cu a tla sam lo, hman dingmi tampi a nei, cumi ah zumtu kan nunnak ih kan zoh awk a áš­ulmi cu kan mai ta a hman duh caan ah kan siang ve maw ti hi a si. Bawipa in a hai caan te ih rak siangtu hi mi vannei an si áš­heu.

          Cun laak note hruai ding in a dungthlun a fiak áš­um ah Jesuh ih áš­ongkam kan hmuh theimi cu “ … a lo khirh sal cing ding” ti a si. A khirhsal thu ciah hi a lang sal nawn lo nan a khirh rori ding ti zum a um, a áš­ongkam pelh dah lo a si. Jesuh in midang thil a hmansak tikah hlawknak nasa zet a thleng áš­heu. Piter ih lawng a hman sak ih nga tamzet an kai, nauhak pate ih sang panga le nga pum hnih a hman sak ih a ei áš­heh hnuah bawm hleihnih a hlei ti kan hmu thei. Pathian in kan neihmi in hmansak a si ahcun sun lak, heu lak ti a um  dah lo ih man nei zetah a cang áš­heu.

2. Laak Note Parah a To

          Jesuh san laiah laak hi hman áš­angkai zetmi a si ih siangpahrang pawl khal in an hmang nasa. Jesuh in Jerusalem ih lut dingah laak no te kher a hman hin umzia a nei. Ziangruangah rang, kalauk ti pawl hmang loin laak note, zohman ih to hrih lo mi kher a hman ti le:

(    a)  Siangpahrang a sinak a lang ter: Laak hi siangpahrang pawl ih an to áš­heumi a si vekin Jesuh khal in a siangpahrang sinak langternak dingah laak note a hmang. Jesuh hi siangpahrang hmuahhmuah ih Siangpahrang, Bawi hmuahhmuah ih Bawi bik a si.

(    b) Remdaihnak tuahtu a sinak a langter: Siangpahrang pawl in  um zia nei ih rannung par an to áš­heu. Ral an tho ding ah si maw ral nehnak ihsin an ra tlun asile rangcang an to ih remnak tuah ding an si le laak an to áš­heu. Cu bangin Jesuh khal remnak tuahtu a sinak langter nakah laak note a to. Lei le van doral cang zo, Pathian le minung ral si zo kha remnak in tuahsaktu a si zia a tak in a rung lang (Rom.5:10). Remdaihnak Siangpahrang a si zia hi Thukam hlun lam ihsin phuan ciami a si ( Isai.9:6). Cun laak note a to timi cun  lungnemnak thawn a rami a si zia khal a langter. Jesuh hi mi lungnemmi a si zia Amah rori in a relnak kan hmu thei ( Matt.11:28).

(   c)  Riantu sinak a langter: Laak hi áš­angkai takih an hman lehnak cu thir phur tu ah a si ih curuangah phurrit sawngtu khal kan ti thei. Jesuh hi Siangpahrang a si rual in kan phur rit in sawngtu khal a si. Amah khal in mi ih ren dingah si lo in midang riantu dingah ka ra a ti. Cun “Phurrit a phurmi leh zonzaih a tuarmi pawl ka hnenah ra uh” a ti kha. Curuangah kan phur rit hmuahhmuah in sawng áš­heh tu Siangpa hrang a si.


(  d) Pathian hrang serhmi a sinak a langter: Zo hman ih to hrih lo mi laak tote kher a hril hin Pathian hrang liolio a sinak a lang ter. Pathian hrang, biaknak lam ih thil thupi hrangah hin zo hman ih dai hrih lo mi an hmang áš­heu Mip.19:2; Daan.21:3; 1 Sam.6:3. Pathian in leilung rundamtu dingah a thlahmi, hriak a thihmi, Messiah a sinak langtertu a si.

3. Duhtu Zahra Huatu Zahra

          Jesuh cu Jerusalem ih a  luh tikah mipi in a fehnak ding ah an puan, tuumkau an rak phah ih “ Bawipa’i hmin in a rami siangpahrang parah Pathian thlawsuahnak um hramseh” tiah an au. Hi áš­um hi leitlun ih a um sungah mipi ih sunlawihnak a co nasat bik áš­um a si hial ding. Cu tluk in mipi in Jesuh cu an sunloih in an au rero lai ah farasi áš­henkhat pawl cun Jesuh hnenah “ na dungthluntu pawl daite’n um hai seh, sim aw!” tiah an ti. Farasi pawl in Jesuh an lom ve lo zia leh an huat zia a lang nasa.
          Pathian hna kan áš­uan tikah mi hmuahhmuah in in lawm dingah hin kan rak ruat pang áš­heu, lole mi tin ih lommi dingah kan rak neih aw áš­heu. Kan theih ding mi cu Pathian hna kan áš­uan tikah khalah mi tamzet in in lawm ih in fak zet laiah mi huatu khal bolo tihi a si. Cun in huatu an um ruangah than au ding khal kan si lo ih Pathian in in duhdawtu le lainat ih in sunsak zettu mi ziangmaw zat in pe ti hi kan thazang laknak ding a si.

Cabu siarmi pawl:

1. Hrekio Commentary Series, Thukam thar simfiangnak, Luka
2. Rev. Dr. Vanlalchawna Khiangte, Chanchináš­ha Marka ziak
3. The Preacher's Outline & Sermon Bible