Nehtu Jesuh

   Kan Bawipa Jesuh Khrih hi ziangtik lai khalah nehtu a siih ziangtik hmanah a sung dah lo. Leitlun ih a um sungah kum thum luan fang lawng Pathian hnaṭuan in caan a hmang. Asinan hi caan tawite sungih a hnaṭuannak ah ziangkim nehtu a sinak hi kan hmu thei.

1.   Jesuh in Thlemnak A Neh. (Matt.4:1-11)

Jesuh hi leipar ih a run san hnaṭuan a thok hlan ah hniksaknak a tong hmaisa. Satan ih hniksak dingah Thlarau in ramṭhing ah a hruai ih ni sawmli le zan sawmli sung rawl loih a um hnuah Satan in a hnik sak. Satan in a hniksaknak pawl cu :

(a) Pathian Fapa ngaingai na si ahcun hi lungto pawl hi sang ah cang dingin thu pe aw.

(b) Pathian Fapa na si ahcun hi tawk ihsin dawp aw. …..

(c) Na khuk bil tahrat in i biak a si ahcun hi hmuahhmuah hi ka lo pe ding.

Jesuh in hi thlemnak pawl  a let ih a nehnak thu pawl cu:

(a) Cathianghlim in, milai nunnak cu rawl lawngin a si lo, Pathian hmurka      

     ih a suakmi ṭongkam in a si sawn.

(b) Cathianghlim in, Bawipa na Pathian cu na hniksak lo pei, a ti a si.

(c) Cathianghlim in, Bawipa na Pathian na biak pei ih amah lawng na rian

      pei, a ti a si.

Jesuh in Satan ih thlemnak pawl a lehnak kan zoh tikah ‘Cathianghlim in’ ti hlir in a let. Satan in thu pathum hmangin Jesuh a thlem tikah a veithum in Jesuh in ‘Cathianghlim in’ ti hmangin a let tikah Satan cun a tlansan. Satan nehnak ṭha bik cu ‘Cathianghlim’ hi a si. Jesuh cu Pathian a sisi, ziangtin saw Satan ih thlemnak cu a neh lo ding, kan ti men thei. Zumtu pawl khal Satan ih thlemnak neh thei dingah kan sungah thiltitheinak ih khat Thlarauthianghlim in pe a si. Jesuh in thlemnak a tuar nan a sual lo vekin kan ni khal Satan thlemnak kan ton tikah sual lo thei kan si ve. Ziangahtile tlemnak a um cun tlansuahnak ding lamzin a um ih kan tuar thei lo ding tiangin kan parah thlemnak a thleng dah lo.(Heb.4:15; 1 Kor.10:13). Satan thlemnak nehnak ding hrangih a thupi bikmi cu Cathianghlim hi a si.

2.   Jesuh in Natnak A Neh.

Jesuh leitlun ih a um laiah dam lo mi tampi a dam ternak thu kan hmu thei. A thlennak tinkim ah Thu lawng sim lo in mi naa pawl khal a dam ter vivo. Khawsik natnak, ke zeng, mi phaar, mit caw, hnaset, khuasia polhmi, ṭong thei lo le natnak dangdang khal Jesuh in a dam ter hai. Curuangah Jesuh cu natnak hmuahhmuah nehtu Bawi a si.

Leitlun minung hmuahhmuah hi a derdai mi taksa thawn nungmi kan si tikah natnak ih nehmi hlir kan si. Natnak a phunphun in in tlakbuak ih harsa zetin kan um ṭheu. Asinan natnak ih neh ve lo, natnak hmuahhmuah nettu sawn Jesuh Khrih kan neih ruangah kan hna a ngam. Leitlun siibawi pawl in Pathian ih thiamnak a pek vekin sii le vai thawn mi an tuamhlawm ih mi tampi in damnak an hmu ṭheu. Asinan siibawi thiamnak hi cun tawp cin a nei ih, tuamhlawm thei nawn lo ih an beidong mi tampi an um. Cun anmah siibawi lala khal natnak an tuar ve ṭheu. Jesuh Khrih cu siibawi hmuahhmuah lakih siibawi sang bik, natnak hmuahhmuah nehtu le taksa, thinlung le thlarau damnak in pe theitu a si.

3.   Jesuh in Thusuhnak Khrihkhan A Neh.

Jesuh leitlun ih a um laiah thusuhnak tampi a dong. Thusuhnak ṭhenkhat cu thusuhnak tluangtlam zet an si rualin thusuhnak ṭhenkhat cu thangkamnak ih hmanmi thusuhnak pawl an si. A tlangpi thu in thusuhnak khirhkhan takat a sut hrimtu pawl cu Farasi, daanthiam, puithiam le midangdang pawl tla an si. An nih pawl in thu an suh tikah theih duh ngaingai ih thusut si loin Jesuh sual hmuh duh ruangih thang kam phun ih sut an si. An thusuhmi ṭhenkhat pawl cu:

(a) Ziangahso hibangtuk thil hi na tuah? Zo in so thu a pek? (Matt.21:23)

(b) Rom siangpahrang hnenih ngunkhuai(tex) pek hi kan daan in a thlah  

      maw thlah lo? Kan pe ding maw pe lo ding? (MK.12:14)

(c) Fate nei lo in pasal 7 a neitu nu kha thawhsalnak ah zo ih nupi a si ding?  (MK.12:23)

(d) Khuimi thukham so a tum bik? (MK.12:28)

(e) A sual laidang an kaihmi nunau thu ah: kan daan vekin hi vek nunau hi cu lungto in den thah ding a si. Nang ziang tiin so na ruah? (Johan 8:1-11) le a dangdang.

Sakhua hruaitu pawl le Herod milai pawl in fim hrokhrol takih thu an suhmi pawl hmuahhmuah hi Jesuh in olai te’n a sang ṭheh. Farasi pawl tla cu Jesuh ih a let hai tikah an mang a bang in an feh san, cun Sadusi pawl khal Jesuh ih thuletnak ih ruangah ṭong ding thei nawn lo ko in an um (Matt.22:22,34). An thusuhnak pawl Jesuh in a let sal dan ṭhenkhat siar na duh le hinah hmet aw. Jesuh cu an thusuhnak thangih awk ngah ding rori in an zuam hmanah ziangtik hmanah an awk ngah dah lo. Curuangah Jesuh in depde zetih thu an suhmi pawl parah nehnak a co.

Thusuhnak khirhkhan taktak tlun ih nehnak cotu Jesuh cu tui sun ni khalah a danglam lomi in Runtu kan Bawipa a si. Jesuh in a dungtlun pawl hnenah  hi tiin thu a cah: “Thuṭhennak hmun ih thlenpi nan si tikah ziangso ka sim ding tile ziangtinso ka sim ding , tiin nan donhar hlah uh. A tikcu a kim tikah nan sim dingmi cu theihter nan si leh ding. Ziangahtile ṭongkam thiamnak le fimnak nasa zetin ka lo pe dingih nan ral pawl zohman in nan ṭongmi khal an el thei lo dingih nan palh a si ti theitu khal an um lo ding.” (Matt.10:19; Luk.21:15). Jesuh amah rori taksa in lei parah um nawn lo khal sehla a mi le fa pawl hi in umpi ih a thu ih ruangah thuṭhentu hnen kan thlen khalah amah in kan ṭong dingmi in theih terin nehnak in pe theitu a si.

4.   Jesuh in Leilung A Neh (Johan 16:33)

Johan 16:33 hi Jesuh in a dungthlun pawl a hnangamnak a si. Jesuh in “Leilung in harsat tuarnak a lo pe ding. Sikhalsehla nan ral ṭha uh; Leilung cu ka neh zo” tiah a ti. Hi tawk ih leilung a ti tikah zumlotu pawl relnak a si. Ziangahti le leilung in harsatnak a pek ding thu a sim cia; cucu lehhnu ah zumlotu pawl ih hremnak, tiduhdahnak an tuar ding thu simnak a si. Jesuh in hi thu a sim lai ah Rom ralkap pawl in an kai hrih lo, a dungthlun pawl khalin an tlansan hrih lo, hmuhsuam nautat khal a tuar hrih lo, thinglamtah khalah khen a si hrih lo. Asinan a tuar lai dingmi harsatnak pawl hmuahhmuah hi Jesuh in hial lo in an pahtlang thluh ding kha a theih cia ih ruangah nehnak thu phuangcia in “Leilung cu ka neh zo” tiah a ti. A ti vek ngaingai in thinglamtah thihnak khal hrial lo in a tuar ṭheh. Cucu Leilung a nehnak a si. A ratsan a si mi kan hrangih thihnak tuar ding hi Jesuh in hrial bangta sehla Jesuh cu nehtu siloin nehmi sawn a si ding. Phun dang deuh in kan sim asile Jesuh cu harsatnak in a neh thei lo, a kham thei lo ih harsatnak hmuahhmuah kha a pah tlang thluh sawn. Cucu nehnak ropi bik a si.

Cun Jesuh in a dungthlun pawl hnenah, leilung in harsatnak a lo pe ding tiih a sim cia vekin, dungthluntu pawl khal in hremnak nasa tak an run tuar ve. Sihmansehla dungthluntu pawl khal Jesuh vek thotho in hrem an si ih ruangah kar khat te hman dung an sip loih Jesuh Khrih ruangah thihnak khal hrial lo in an tuar tlang thluh. A um zia cu dungthluntu pawl khal leilung in a neh hai lo ih leilung nehtu an si sawn tinak a si. Paul in Rom cakuat sungah hi tiin a ngan: “Cuti a si ahcun zo in so Khrih ih duhdawtnak cun in ṭhen thei ding? Harsatnak siseh, tuarnak siseh, hremnak siseh, rilrawnnak siseh, hnipuan nei lo farahnak in siseh, thinphannak le thihnak khal siseh, cu pawl in in ṭhen thei ding maw? Ṭhen thei hlah. Hibangtuk a si ko nain kan nih in duhdawtu ih thawngin hi thil hmuahhmuah tlunah kan nih cu nehtu hnakin kan uak deuh a si” (Rom.8:35,37). Baibal ṭhenkhat ahcun “nehtu ropi kan si” tiah a ti. 1 Johan 5:5 ahcun “ Khawvel a nehtu cu zoso a si? Jesuh cu Pathian Fapa a si, ti a zumtu pohpoh cu khawvel nehtu a  si.” tiah a ti. Hremnak le harsatnak a phunphun ih neh thei lomi nun kan neih hi nehtu kan si ve nak a si.

5.   Jesuh in Thihnak A Neh (Rom.6:9)

Thihnak hi ziang ruangih um a si? Taksa thihnak khal siseh, thlarau lam thihnak khal siseh sual ruangih um a si. Sual hrampi cu zo a si tile Satan a si. Jesuh khrih cu thinglantah parah khen thah a siih thlan ah phum a si. Asinan thlan ah a um lanta lo, thlan ihsin a thosal. Thihnak nehih a thawhsal nakin ziang a langter tile sual le Satan a nehnak a lang ter. Heb.2:14 ah “…Hi tiin a tuah tikah a tumtahmi cu amah a thihnak ihsin thihnak parih thuneitu Satan kha  a siatsuah..” tiah a ti. Sual ih ruangah thihnak a thleng, asinan Jesuh khrih ih nehnak ruangah kumkhua nunnak a um. Curuangah cui thihnak  nehtu Jesuh Khrih a zumtu cun kumkhua nunnak kan zo a si, Pathian hmin thangṭhat si ko seh. Jesuh thihnak ihsin a thawhsalnak in amah hi thihnak ih nehlo a sinak lawng a lang ter lo, sual ruangih a thlengmi thihnak cu kumkhua nunnak thawn a neh a si.

Jesuh Khrih a zumtu pawl nunnak ah sual ruangih a thlengmi thihnak ihsin luatnak le kumkhua in nunnak sunglawi cu a tak in an co. Jesuh in thihnak hi in nehsak zo ruangah zumtu a thimi pawl khal ‘it that’ tiah Baibal in a ti (1 Thes.4:15; 1 Kor.15:51 CKJV). Pathian in a Fapa hmangin nehnak in pe ih, kumkhua thihnak ihsin kumkhua nunnak in co ter. Cun Jesuh Khrih a ratsal tikah cun hi lei taksa thihnak tlun khalah nehtu kan si dingih kan au hla cu “Thihnak cu siatralter ṭheh a si, Nehnak cu a famkim zo a si. Maw thihnak ana mi nehnak khuiahso a si? Maw thlankhur , na tur cu khuiahso a si?” ti a si ding (1 Kor.15:54-55).

Jesuh Khrih cu ziang hmuahhmuah tlunah nehtu a si. Amah a zumtu pawl khal nehnak hla thar in sak ter. Vuak le velhnak, hremnak, harsatnak, thihnak, ṭah le aihramnak khalih neh theih lo nun in nei ter. Ziangkim ah Jesuh Khrih cu nehtu a si.