Pathian in Nauhak A Ret Thupi

         Baibal sungah nauhak thuhla a lang tamzet. Cumi lakah Pathian in a tak rori in nauhak pawl ziangtlukin a ret thupi timi kan hmuh theimi pawl kan tar lang ding. Nauhak timi hin upa lakah canvo ṭha an nei mal zet ṭheu. Kan ni laimi dinhmun khalah “nau hak ih, nauhak um men, ziangah upa lakah na rak tel…” ti vekihkan ṭong ṭheumi in nauhak pal ziangvek dinhmun ah kan ret timi a lang ter. Asile tuah Pathian in ten ziangvekin nauhak hi a ret ve timi kan zoh ding.

1. Nineveh khua ih nauhak pawl (Johan 4:11)

Ahmaisa ah Nineveh khua a langnak Jonah cabu ih a danglamnak pakhat hun tarlang ta sehla. Baibal sungah cabu 66 a um ih cabu dang bang lo zetin Jonah cabu cu thusuhnak in a cem. Hivek thusuhnak ih a cemmi hi Jonah le Nahum lawng an si.

          Nineveh hi Asiria uk sungih khuaipi a siih Tigris tiva kap tluan ih um a si. BC 612 tiangah kum 50 sunglai leitlun ih khawipi kau bik dinhmun ih ding a rak si. Baibal in a tum zia a rel langmi cu Nineveh khuapi sung hi nithum sung feh a ti. Israel pawl ih an huat zetmi khua a si ih cui khua ah Pathian in thusim dingah Jonah a thlah. Jonah in hi khua ih thu a sim tikah duhsaknak fate hman a nei lo lawlaw, ziangah ti le nithum sung feh a simi khawpi ah ni khat lawng a feh ih thu a sim. Cu lawng siloin Pathian in ziangtikah hi khua hia hrem dingah a thlir bet. A thusimmi cu “Ni 40 hnuah Nineveh khuapi hi a cem ding” tiah a ti.

Hi thu an theih tikah nauhak bik ihsin an siangpahrang tiang an sual an sir ih buri hnipuan hruk in rawlei loin Pathian hnenah thla an cam. Cun Pathianin Nineveh pawl cu an tuahmi le an nun dan ṭha lo an bansan a hmuh tikah siatsuah sal lo in a um. Atawi zawngin sim sehla, Pathian in a ngaidamnak thu kha Jonah in a theih tikah a thin heng ngaingai ih lungawi lo in a um. Pathian in thu a simnak dingah Jonah hliaptu dingah uum a kho ter ih Jonah ih tuarnak a zia ter, Jonah a lungawi zet laiah uum hri cu sunhrul a ei ter sal ih a vuai ṭheh. Jinah cu a thin a heng ciamco ih Pathian in zankhat sungih a kho ih zan khat sungih a thisalmi, na phun lomi le na tuh lo mi uum hri hrangah zangfahnak na nei, Cuti a si ahcun hi a nasa zetmi Nineveh khua, kehlam kut le vorhlam kut hman a thleidang thiam hrih lotu minung thawng zakhat le thawngkul umnak le ṭilva tla siar cawk lo umnak khua hi zaangfah lo in maw ka um ding?” tiah Pathian a ti.

          Pathian in Jonah thu a suhnak ṭongkam ah nauhak a ngai thupit zia kan hmu thei. Hi tawk ih “kehlam kut le vorhlam kut a theidang thiam hrihlo tu” a timi hi nauhak relnak a si tiah Baibal thiam pawl in an sim. Ngaingai te’n kan ti asile nauhak hnakin upa cu an tamsawn ko ding tiah zum a um, asinan Pathian in nauhak 120000 umnak tiah a ti kherkher. Kan thupi hi nauhak lam hoi a sivekin hitawk zawn hi run rel ka duh. Jonah cun khai nauhak pawl an holhral ding hi poi tinak a neih lo laiah Pathian cun a siang lo lawlaw. Sualsir ih an lam an hoi tikah nauhak khazat rori in Pathian thinlung a la tuk. Zumtu kan nunnak vun zoh aw cio sehla Jonah dinhmunah maw Pathian dinhmun ah kan ding. Jonah cun nauhak kha zat an hloh ral ding poi tiknak a nei lo, a ngaihsak lem lo, Pathian cuna ngaihsak nasa. Kan umnak khua le ram, kawhhran,pawlkom ah nauhak thlauthlatu maw kan si nauhak ngaisak tu kan si timi hia  thupi zet. Kan Chinmi pawl in nauhak kan uksak lo asile zuri sabah camping kan ti ringring ding. Upat hnu khalah Pathain thu ih thei tawk ih kaih hruai awk ding a siko, hmansehla nauhak laiih Pathian thu ih hruai fuh ngahhin hmual a nei cuang.

2. Jesuh le nauhak pawl (Marka 10:13-16)

          Veikhat ah Jesuh cu Judea peng ih a feh laiah mi ṭhenkhat in an faate pawl Jesuh in tham ih thlawsuah pek dngah an rak hruai. Hi tawk ih nauhak timi hi Luk.18:15 ih  lang dan ahcun naute, nu ih cawilaimi pawl an si. Cui nausen,nauhak rak hruaitu nu le pa pawl cu dungthluntu pawlin an rak kawk. Hi tawk ih “kawk” timi hi a ṭonghram lan ih a sawn duhmi cu awka ih kawk menmen a si lo in dungthluntu pawl in nauhak rak hruaitu nule pa pawl kha an kawk lawng si loin an kut in an kham, an tul. Hi ṭumah Jesuh a thinheng ti kan hmu thei. Jesuh rori thinheng ko ih tuahtu ziang a si? Nauhak pawl an kham kha a si. Jesuh cun ziang a ti? Nauhakpawl dawn hlah uh, ka hnenah ra hai she tiah a ti, Haleluiah. Ziang ruagnah dungthun pawl khan nauhak pawl kha an rak kham? Jesuh kha thawveng deuh ih um ter an duh tla a si thei ko nan, nauhak kha thupi ah an ret lemlo ti a fiang. Jesuh cun nauhak pawl cu a pomih an lu parah an kut a suan ih thluasuah a pek hai.

          Tuisan ah Jesuh hi taksa in kan hnenah a um nawn lo tikah Jesuh hnenih hruai tluk ih kan tuah theimi cu Biakinn ih hruai hi a si. Nauhakhi biakinnih kan hruai tikah Kawhhran sungah mithmai hmuh thiam awk lonak um thei zet. Hmun ṭhen khat ah cun nauhak hrangah khandan ṭha te an neih laiah hmun ṭhenkhat ahcun cu vek kan neih hran lo tikah nauhak hi hnok sak kan ti ṭheu. Nauhak neipawl in Biakinn pumkhawm nak ih nauhak an hruai tiikah hnoksak kan ti ih kan ngaih lo ṭheu. Hizawn te hi thil thupi zet a si. Nauhak cu upa umdan vekih an um thei hrih lonak kha theihthiamnak tampi kan neihsak a ṭul, hnoksak kan ti ih biakinn kan hruai lo a si le reilo teah mino biakinn ngaina kan nei lo mai ding. Amah lawngte kan fanau pawl hi nauhak an si ruangah thlahdah ding ti lam cu a si lo hrimhrim, thei tawk in kan kilkhawi ding, Biakinn thupitnak kan theih ter a ṭul, cuvekin upa a si hrih lonak khal kan theithiam a ṭul. Nauhak pawl Jesuh hnen an thlennak ding lamzin dawnkhamtu kan si pangah cun a thinheng tertu kan si ding. Jesuh in ziangtlukin auhak a ngai thupi ti asile Matt.18:6 sungah “Zokhal in hi nauhakte pakhat khat keimah i zumnak ihsin a pialtertu cu a hngawng ah fangcang rialnak lungtum thlaih tahratin tifinriat sungah thlak sisehla amah ih hrangah a ṭha sawn” tiah a ti.

          Thunetnak ah zumtu unau pawl nauhak hi thupi lo ih ret ding kan si hrim,hrim lo. Kan kawhhran, kan pawlkom ah nauhak hin hmunṭha a co ve ding hi a thupi tuk. Thupi loih kan ret pang a si le Pathian thinheng tertu ah kan cang thei. Jesuh ih a cohlanmi cohlan theitu si aw. Jonah le Jesuh dungthlun pawlvekih nauhak zianghman ih ngaihsak lotu siloin Jesuh hnenih nauhak hruaitu sawn kan si theinak dingah Pathain in lo thlawsuah hram seh.