Saam 19:7-11 : Bawipa Ih Daan

          Saam 19 nak hi David ih nganmi a siih, saam hlabu sungah a lar lam pawl a si ve. Siarnak 1-6 tiang ah sersiammi parih Pathian sunlawi zia, maksak zia thu hla a ngan ih 7-11 nakah Pathian ih daan asunlawi zia le a ṭhat zia a  ngan. Khristian cangantu ropit zet a simi C.S Lewis cun Saam 19 thawn pehpar in hi tiin a ti hngehnge: “Leitlun ih hlafang ropi bik lakih pakhat le Saam hlabu lakah biazai ropi bik a si.” . Tu ah Saam 19:7-11 nak teih Bawipa ih daan thuhla tawite a nganmi ihsin thazang kan la tlang ding.

1. A Famkim - Nunnak a Thar ter(cang 7)

Hi tawk ah Bawipa ih daan cu a famkim a  timi hi ziang tlukih sunglawi a si. ziangahtile Famkim timi hi leitlun minung ah le thil ah a um thei lo. Mi pakhat khi ‘anih cu a tawk riai si’ kan ti hmanah ‘asinan’ ti ding hi a um ringring. ‘Asinan’ timi ihsin a luat thei zohman kan um lo. Leitlun ih mi lar hmingthang pawl khal famkim zohman um tahlah hai. Famkim timi cu kan Bawipa lawngah a um thei, Haleluiah! Pathian cu theihnak ah, fimnak ah, thianhlimnak ah, cahnak ah, thilti theinak ah a famkim ih a daan khal a famkim. Hi tawk ih daan timi hi Hebru ah Torah ti a siih simzirhnak (teaching/instruction) lam a sawh. Minung khal in zirhawknak ṭha taktak cu kan pe thei lo nan a famkim ti ngaingai a um thei lo. Curuangah kan simzirhawk nak hrangah hin Baibal hnakih ṭha a um lo ti theih a si. Bawipa ih daan cu a famkim ruangah bet kha a ṭul loih hlon ding khal a um lo (Daan.12:32).

     Pathian ih daan cu a famkim timi ih a pehcihmi cu “nunnak thartertu a si” ti a si. Nunnak thartertu timi hi Bible version dangdang kan zoh tikah a tlangpi thu ih kan hmuh theimi pawl cu ‘nunnak thartertu, nunnak thlengtu, le thazang thar petu’ ti pawl an si. A sualmi pakhat hman a um lo an zaten an dik ṭheh. Pathian thu hi kan nun thlengtu, kan nun tuai thartu le thazang in petu khal a si zia a tarlang kim zet sawn. Zumtu tampi kan nun a cauh ṭheunak san cu Baibal kan siar lo tuk ruangah a si. Baibal hi siar rero sehla thazang thar hi a um ringring. Baibal hi siar ringring sehla nun cauh ti ngai a um thei lo, Pathian ih ṭongkam a si vekin kan hrangah thazang thar a um ringring.

2. Rinsantlak - Fimnak Petu (Cang 7)

Saam 19:7 nakah a pahnihnak ih kan hmuh theimi cu Bawipa ih thupekmi cu rinsantlak a si zia a si. Bawipa ih thupekmi rinsan tlak a si nak cu a sual thei lo, a palh thei lo ih, a tleng aw danglam ve dah lo. Kan nunnak zalam tluan hrangah rinsantlak a si. bawipa ih thupekmi hi kan innsang kaihhruai awknakih kan hman a si ahcun himi in siatnaklamah in hruai lo ding ti a fiang. Minung cun lamzin dik tiih kan ruahmi in a netnak ah thihnak tiang in thlentu an si ṭheu (Thuf.14:2;16:25).

Rinsan tlak a simmi bawipa thupekmi ih  hnaṭuan cu a fim lo mipawl fim tertu a si. Hi tawk ih a fim lomi a timi hi mi aa kan timi, minung sinak a kim lomi relnak lam a si lo ih mi menmen, ziang cuanghmuarnak nei lo pawl lam a sawh sawn. A um zia um mi menmen khal mi menmen lo ih in tuah theitu tinak a si. Pathian thu hi kan khaisangtu le in ṭhangso tertu a sinak langtertu a si. Pathian thu hi kan thlarau hrang kumkhaw nunnak in pe theitu lawng si loin ni tin kan nun tu khawsaknak khalah in ṭhangso tertu a si. kan hmuhnak, kan theihnak kau tertu le thuk sin ih thiamnak in pe theitu a si.

3.  A Dik - A Tluntu Hrang Lungawinak

Bawipai’ daan cu a dik ih cui a dikmi Bawipai daan in lungawinak in pe ṭheu. Mi zo cio khalin kan duhmi le kan ṭulmi cu lungawinak a si. leilung thilri, ro sum le saw ih in pek theimi lungawinak cu  a langte hrang lawng a si. Bawipai daan cu mithli tlaknak kan tonlai khalin lungawinak in pe theitu a si. Ziangruangah mi an lungawi ṭheu? An hlawhtlin ruangah, sumpai tampi an ngah ruangah, in ṭha an neih ruangah, an fate camibuai an on ruangah, ziang ruangah si maw a si ṭheu. Pathian mi pawl lei dan ih lungawinak ding aw a um lo hmanah lungawi takin kan um ṭheu, ziangruangah tile hi lei thli ruangah si loin Pathain thu ruangah a si. Piter cakuatih kan kan hmuh bangin kaa ih sim thei lomi, a maksakmi le a sunglawimi lungawinak kan nei ṭheu, cucu Bawipai ruangah a si (1 Pit.1:8).

Hi Baibal cang ahhin bawipai daan hi lungawinak thlentu a si zia a tarlang ih hleice takin TEV ahcun uar takin cui lungawinak cu bawipai daan thlunnak ih a um zia a sim. David Siangpahrang thotho in sumsaw tampi neih hnakinna thupekmi thlun ah ka lung a nuam sawn tiah a ti (Sam.119:14). Pathian thu hi kan theih hnuah kan theihmi thlunnak ah hawlnak a um (Sam.19:11). Thukam thar sung khalah Jesuh ih ṭongkam ahkan hmu thei, Jesuh in “Ka ṭongmi a theiih a thluntu cu lungpi parih inn saktu mifim pa bangtuk a si” tiah a ti. lungpi parih sakmi inn cu ruahsur le thlisia lak khalah hnet zetin a ding thei. Pathian thu kan thlun tikah ruahsur le tilian le thlipi an thleng lo ding a silo, cu vek a thlen khal le a sawn lo a si sawn. Jeim 1:22 ah a thu kan theih takah a awk tiin nanmah le nanmah bum aw hlah uh. Nan theihmi kha a tuahsuak zuam uh tiah a ti. Kan tuahsuaknak ah thil danglam a um ṭheu.

Cun kan hmuhthei leh mi cu Bawipa ih thukam pawl hi thinlung mitvang tertu a si. Saam 19:7,8 kan siar tikah Bawipa ih daan, Bawipa in thupek le a thukam pawl hi minung hrangah ziangtluk a sunglawi ti kan hmu thei. Thinlung mit vannak timi cu minung kan sinak ih kan hmuh ban lo le kan theih ban lomi hi Bawipa ih thu thawn in kan thei thei, mitvannak in pek zia tarlannak a si.

Pathian in a mi pawl hnenih in pekmi a thu, a ṭongkam, a thupek pawl hi kan phur in rittertu dingih pekmi a si lo. kan hrangih ṭhatnak thlentu le thluasuah in sum tu lawnglawng an si. Baibal cathiang sungih Pathian thu pawl hi cafang pakhat te hman a hleifuan a um lo,kan hrangah ṭhathnemnak nei hlir an si. Baibal cu kan nei cio nan kan nun a va bang aw lo ve, ziangahtile kan neihmi Baibal kan hman dan a thluaawk ruangah a si. Mi ṭhen cun kan nei nan kan ret men, ni ṭhen cun an siar. Miṭhen cun an thei men ih mi ṭhen cun an theihmi an thlun. Curuangah Pathian thu Baibal hi nei men tu si loin kan hrang hlawknak a paimi a takin kan nnunnak ih co ngahtu si thei cio dingah Pathian in lam lo hruai hramseh.