Heb.4:12: Pathian Thu Cu a Nung

Pathian ih thu cu a nungih a cak fawn. Kap hnih hriam ralnam hnakin a hriam sawn. Nunnak le thlarau an ton awknak le hlikhlok le thlik an peh awknak tiang a suntlang thei a si. Milai thinlung ih duhnak le ruahnak tla a thei thluh a si.Heb.4:12

          Pathian thu hi ziang a si? timi hi sim fiang sehla kan sim dan tampi a um ding. Baibal sungih thu pakha tkhat hi a baibal sung lala a simfiangnak kan hmu thei. Cu vekin Heb.4:12 in ‘Pathian thu’ hi ziang a si, ziang vek in hna a ṭuan, ziang tluk a cak timi fiang takin a lang ter. Cu pal hmangin thazang kan la tlang ding.

1. Pathian thu

          Pathian thu kan ti tikah Pathian ih thuhla ti lam hnakin Pathian hmurkaa ihsin a suakmi a ṭongkam lole Pathian ihsin a suakmi thu lam a sawh. Miṭhen khatin ‘Pathian thu’  thu timi hi Pathian ih thuhla ih an ruah ruangah Baibal hi Pathian thu a si ṭheh lo, Baibal ah Pathian ih thu a tel an ti ṭheu. Baibal ah David ih thu tla a um, Solomon thu hla a um, tlang thu hla tla a um, ramsa pawl thu hla tla a um lole Pathian ih ṭong lawng siloin David,Moses,Noah pawl ih ṭongmi tla a tampi ti tahratin Baibal hi Pathian thu si lo in Pathian thuhla telnak cabu tluk fang ah a ruattu an um. Curuangah ‘Pathian thu’ kan ti tikah Pathian ih thuhla si loin Pathian ih ṭongkaa suak a sinak kha a sawh duhmi a si. Baibal sungih bu 66 hi Pathian thu a si, ziangah tile a ngantu minung pawl in anmai palung suakih an nganmi a si lo ih Pathian theiternak le Thlarau thianghlim frhfialnak in an ngan 2 Pit.1:21. Curuangah Baibal ngantu hrampi bik cu Pathian amah rori ih a si ih minung cu a hman rua fang an si.

2. Pathian thu cu a nung

          Hi tawk ah Pathian thu hi ziang vek a si timi a langtermi cu ‘a nung’ ti hi a si. Pathain thu hi kan nih ih ti nung mia si lo, thil pakhat khat ruangih nung khal a silo, amah hi a nung mi a si hrimhrim. Pathian hi a nungmi Pathian a si vekin a thu khal a nungmi a si. Minung thu thli (Oxygen) ringih nung kan si ruangah thil a umlo cun kan thi mai, Pathain thu cu cu vek a si ve lo lei le van a siatral hmanah siatral ve lo dingmi a si Matt.24:35. A nung timi in ziang a sim duh? A nung timi cu a hloral thei lo, a cem thei lo, a hmun ringring, minung hi hi cati ih nganmi meisa in ur ṭheh khal hai sehla Pathian thu cu a hloral cuang lo ding (Isai.40:8; 1 Pit.1:24-25).  2 Tim. 2:9 ah “Thuthang ṭha ka phuan ruangah harsatnak ka tuar ih misualral bangin thir cikcinih khih ka tong. Sikhalsehla Pathian thu cu thir cikcin in khih theih a si lo” tiah Paul in a a ti bangin Pathian thu cu minung ih siahsuah thei a si lo.

a). Nunnak thlentu a si : Pathian thu cu a nungmi a si vekin mithi pawl hnenah nunnak in petu a si. Kan nih in Pathian thu kan ti nung loin Pathian thu sawn ih nun termi kan si (Jeim 1:18; 1 Pit.1:23).

b) Nunnak thartertu a si: Bawipa ih daan cu a famkim, Nunnak thartertu a si (Sam.19:7). A famkim lomi leitlun ah daan famkim a um thei lo, a famkimmi Pathian ih daan lawng a famkim umsun a siih zumtu pawl kan nunnak thartertu a si.

3. Pathian thu cu a cak, sun tlang thei

 ‘A cak’ timi cu a thilti thei zia le a humham cah zia langternak a si. A thilti theizia a rel lang ih kap hnih hriam ralnam hnakin  a hriam sawn tiah a ti. Kap hnih hriam ralnam hi Rom ralkap pawl in ral nehnak ah an hman zetmi a si ih cu hnakin a hriam sawn a ti. Hebru ca ngantu in an san laiih an hriamhrei ṭha a si mi kaphnin hriam nam thawn a khaikhin. Kaphnih hriam nam hmangin Hlan lai ahcun fei le nam ṭha hi ral do nakih an hriamhrei ṭha a si. Tu lai ahcun hriamhrei ṭhaṭha tampi a um zo. Tulaokan san ih kan rel a si le Pathian thu cu tulai nuclear bomb ṭhaṭha hnakin a cak sawn. Lungto hak zetzet khal bomb cun a kuai ter thei. Jer.23:29 ah “ ka thu cu lunto a khuai ṭhehtu sobul bangtuk a si” a ti. Kan thinlung lungto bangin a hakmi khal khuai ṭheh theitu a si.

Timothy Sui Lian in  ‘Pathian Thu ih thilti thei zia’ hi tiin a ngan.

Pathian thu Bible ih thilti theizia hi milai thluak ih ruah ban lo tiangin a si theu.  A veihnihnak leitlun ralpi 1941 ih vanzamleng ih Pearl Harbour (Pale lawngcawlhnak) bom thlaktu hotupa, Japan vanzamleng mawngtu, ralbawi Mitsue Fuchida  le 1942 ih Tokyo khawpi bom thlaktu Amerikan ralbawi Jacob De Shazer, Khristianpawl ih an tawlrel mi rundamnak hrang khawmpi Japan ram ih an neih tum ah, hite pahnih rak doaw dah hmunkhat ih an totlang a hmutu hmuahhmuah ih thinlung a khuai ih, hnuk a ulh ti a si. Hite pahnih hi Japan ram aiawh ih Amerika siat hai seh tiih bom thlaktu le Amerika aiawhih Japan ram siat hai seh tiih bom thlaktu an si veve ih, lungkhat pu ih midang rundam an si theinak dingih an tantlangsal thei hi thilmak cu a tling ve hrimhrim.

Jacob De Shazer in Tokyo khawpi bom a thlak tikah khan a di a riam ngaingai. Thihnak keng meialh, mikangthat thei a ral a si mi Japan mipawl parih hun surter cu De Shazer hrangah cun diremum zet a si. Asinan Japan mipawl in an doralpawl an kaih mi an retkhawmnak hmunih amah lawng thla 32 sung a um laiah, De Shazer cun Bible lam a hawi ih, cuih Bible cun a nun pumhlum a danglamter. De Shazer in mak a ti zet mi cu Japan mipawl le amah kiltu Japan ralkap sual zetzet huatnak thinlung a neih nawn lo hi a si. Huat lam hnakin a duhdawt sawn riangri hai. Hitin thu a tiam aw, “Damtei ka suah leh sal asile, Japan ram ah Khristian missionary ka tuan ding,” tiin. Cutiih thutiam a tuah mi cu a kaihnget ih, thawnginn ihsi a suah hnu kum 4 hman a kim hlanah De Shazer cu Amerika ram ihsin Jesu Khrih thuthangtha sim dingin Japan ram ah a kirsal.

Japan ralbawi Mitsue Fuchida in “siatnak maktak thlen dingin, Vanzamrualpawl, bom va thlak dingin pawk thlang uh,” tiih thu a hun pek tikah cun Amerikan ralkap rual pumpi, pacific tifinriat ih lawng ih um hmuahhmuah cu an hloral theh ding ti a hun ruah tikah a tha a tho ih, a ai a puang tuk lawmmam. A ruah vekin a hlawhtling taktak ko. Cuih hnu kum 4 tiang cu doawknak ah a tel, vei tampi nai tete ah thihnak tlak dinhmun ihsin a luat theu. Amah hi Japan officer, Amerikan mipawl ih Pale lawngcawlhnak (Pearl Harbour) dotu lakih tel nungdam umsun a si.

Can a vun heraw ih, Japan cu a sung tariai aw. Cutikah Fuchida cu lo lam hnatuan in a um. A thlarau nun hi a thupten a buai nasa ih, mangbangvansang in ngui zetin a um. Nikhat cu Tokyo khawpi ah Khristian thuhla ngannak cahnah te an pe. A hun siar ih a doral, Amerika ralbawi De Shazer a pianthar thu a hmu. A siar mi cate-ih thutlangpi cu, “Japan thawnginn ih thawngtla ka si” ti a si. Pathian thu Bible ih thilti theizia, De Shazer nun danglamtertu cu Bible a sizia thu a siar vivo tikah, Fuchida thinlung ah Bible siar duhnak a lut. Bible bu khat a lei ih, siar a thawk. Fuchida amah rori in, “A thawk lam phek 30 ka siar thluh hlan hrawng ah, ka thinlung cu nasa ngaingai in ka siar mi thu cun a la ih, a kai. Hi rori hi a si hi ka hal mi cu,” tiin ca a ngan. Cutin cui Japan officer cun April 14, 1950 ah Jesu cu a rundamtu le a Bawi ah a pawm ve ta. A rei hlanah Japan ram cu Pocket Testament League pawl thawn thuthangtha thehdarh in an fangsuak.

Doral a rak si dah mi hite pahnih Khrih ram hrangih an tuantlang thei hi Bible thilti theinak ruangah a si.

Bible lei awla, mi pe aw. Siar tengteng dingin tha mi va pe awla, an nun a danglam rori ding. Nangmah khal siar ringring aw, nun danglamnak na hmu rori ding.