Biak Khawmnak leh Awnmawi/hla

                                 

                                          Biak Khawmnak leh Awnmawi/hla

            A tu kan san ih kan pal rero mi Pathian biakkhawmnak kan hman dan hi a bang cio lo ding. Asinan el theih lo ih kan tonmi cu biakkhawm dan ah hin ti dan thar tete, kan hman dank el pangai vek si lo deuh ih ti dan a um vivo. Cu tikah zumtu tampi in hmun dan, duh dan kan nei cio ko ding. Kan theih theumi thu cu “ ‘kha vek an ti dan, an hla, an music’ an ti dan pawl cu ka uar zawng, ka paih zawng a si lo” ti hi a si. A hleice in mino duh dan leh upa lam pawl ih duhdan hi a rual aw lo thei zet ih hmuh thiam awk lonak tiang a suak theu. Curuangah biakkhawmnak lam thawn pehpar aw in hun ngan lang ve sehla.

1. Thlarau thianghlim pawlnak:

            Mi pakhatin Thlarau thianghlim pawlnak a co a si ahcun dimriam zet leh, thaw zetin Pathian thangthat theinak a nei. Hmun leh ram, awnmawi (Music) hi a thum awknak a si lem lo ih minung tam leh mal khal ah a thum aw lo. Tirh. 16:25 Zanṭim hrawngah Paul le Silas cu thla an cam ih Pathian thangṭhatnak hla an sak; cule thawngtla dang pawl in an rak ngai. Paul leh Silas cu biakinn sung lawngah a si lo, thawnginn khalah Pathian thangthat hla an sak ih awnmawi tum khal a um cuanglo nan thangthat an thluh cuang lo. Hlan zumtu pawl khal lungkua, hramlak ah Pathian thangthat in tik cu caan an rak hmang. Biakinn a tul lo ti duhnak lam si lo in Zumtu, thlarau thianghlim leh a pawlnak cotu pawl cun hmun leh ram, awnmawi ah leh mipi tam leh tam lo ah a thum aw lo ti duhnak sawn a si.

            Hi thu ah thil pakhat theih tul ih ka ruahmi cu Thlarau pawlnak a cotu ih mi tam leh mal ah a hlasak thawt a thum aw lo kan ti rualrual in mipi tamzet ih kan hlasak aw hin kan kiangkap ih a ummi pawl thangharhnak ah Pathian cun a hmang thei. A rak thaw cia lo mi khal kha kanmah kan thawtnak hin an nun a rak alh ter thei ve. Cucu nun em alh aw ton kan ti theumi cu a si. Curuangah khi pa/nu cu mipi an tam le lawng an phur hluthlo, kha vek cu Thlarau thianghlim hnatuan a si lo tiin thu thluknak tuah mai a theih theh lo ding. Mi pakhat cu mi an tam men ruangih phur a um theih rualrualin mipi thangthatnak ruangah Thlarau pawlnak rak co khal a um theih a si.

2. Biakkhawmnak ah Hla leh Awnmawi:

            Efs.5:19 Thangthatnak hla pawl, Pathian hla pawl, thlarau lam hla pawl tlain beawton uh la, Bawipai’ hnenah hla sak leh nan thinlung sung te’n hlaseh in um uh.

Hla leh awnmawi cu nupa vek ih kop awmi an si tikah a kop in rel mai sehla. Awnmawi tello in hla a sak theih ih hla um lo in awnmawi khal tum a thei ve ko nan an pahnih in a kop ih feh tlang an si kan ti asile a sual lemlo ding. Bible san lai ihsin hla leh awnmawi hi a phunphun a rak um zo. A tu kan san ahhin a tam sinsin.

Hla leh awnmawi hi a phunphun a um ih cu pawl cu  Alternative, Blues, Classical, Country, Dance, Hip Hop / Rap, Jazz, Latin, Pop, Rock, Reggae.... tvp tla an si. Kan ni kan Chin mi in Country hla hi a duhtu kan tam bik ding ka zum, a neih khal kan nei tam bik ding. Kan Chinmi Musician pakhat in “ Kan Chin hla cu Country hla a tam tuk lawmmam ih a tum dan ding idea khal neih cawk a har” tiin in rak sim dah ih a si duh vio ding tiah ka ruat ve. Ti duhmi cu Country hla hi kan nei tam cuangce tinak a si.

(a) Mah leh thawtzawng hla/awnmawi

Pathian thangthatnak ahhin ziangvek hla phun khal a tlem lomi a um lo. Pathian thangthatnak ahcun ziangvek hla khal a tlem theh.Amahlawngte a saktu sawn hin hla ahhin sak duhzawng, uar zawng kan nei. Country hla ih thaw, Pop hla ih thaw, Rock hla ih thaw tivek khin kan um, cucu Pathian in mi pakhat cio hnenah a bang aw lo mi thawtnak in pekmi a si. Ziangvek hla phun khalih thaw khal a um theih ih hla/awnmawi lam hrimhrim ih thaw lo khal an um ve ko. Mai thawt zawng hla phunte thawn Pathian kan thangthat tikah a thangthat tui’ nun di a riam thei zet. Curuangah Country hla ih a thaw mi in Pop hla ih a thaw mi pawl kha soisel a tul lemlo, Cun Rock hla lamih a thaw mi in Walt ( vuak thum, vuak ruk ) hla lam a thawmi kha soisel a tul lemlo. Pathian in mah leh thawtnak nei in in tuah ih cumi ih Pathian kan thangthat ngah kha a tha si ko. Rock hla a thawzetmi in mi dang hmuahhmuah kha Rock ter theh ciamco khal a tul lem lo. Himi ah kan theih tul zet ih ka ruahmi cu kan mah in Music thawt zawng kan neih vekin mi dang khal in an nei ve. Curuangah ka thawtzawng sak caan a um dingih midang ih thawt zawng sak caan khal a um ve ding, kan thawt zawng hi midang khalin an sak vek in kei khal midang thawt zawng khal ka sak ve caan a um a um a tul.

Kan Chinmi dinhmun in vun thlir sehla hmun tamtak ahcun biakkhawmnak ih kan hmanmi bikmi hi khuangpi khangte a si thei, hmun tamtak ahcun Piano a si thei, hmun tamtak ahcun Style tla a si thei, Awnmawi phunkim hmang leh, awnmawi hmang lo lawlaw tla an si thei. Khuangpi khuangte  tum ih hlasak, lam tlutlo pawl cun vuak thum, vuak ruk ( ¾ ,6/8 beat ) hla cu an sak tuk lemlo ding. Mi then cun lam/ khir vutvo in Pathian thangthat hi an diriam zet laiah mi then ve thung cun dai te’n din ziarzi ih feeling nawnih Pathian thangthat diriam an um ve ding. Curuangah kan mai thawt zawng lawng hi Pathian ih duhmi ah ruat ta hratin mi dang thawt zawng cu khawsia ta leh tisa thil vekih kan hmuh sak lo ding hi a thu pi zet. Pathian thlarau thianghlim cun awnmawi/hla  phun khat lawngin mi a pawl lo ih awnmawi/ hla a phunphun hmangin in pawl thei a si. Dai ziarzi ih Pathian thangthattu pawl hi Thlarau pawlnak colo tu vekih kan rel theumi hi cu a dik lemlo ding. ( mi then in hlasak ih kut vai lo cu piangthar lo ah an ruat thei ii, thingnung cu thli a hran le a cang, thingkung ro cu a cang lo ti tahrat in)

(b) Hla leh hla hruaitu:

            Biakkhawmnak ahhin hla hruaitu hi a thu zetmi a si. A tlun ih sim zo bangin Pathian cun ziangvek hla phun khal hi in pawlnak ah a hmang thei theh. Asinan biakkhawmnak ahcun mipi dinhmun thlir ih hruai thiam cu a tul zet ding. Cun mipi tong khawm aw kan si tikah zate sak thei deuh ding cu hril thiam a tul. Hlasak hartuk, hla thluk kingkawi tuk ti vek hi mipi sak ah harsatnak a um theu, kan zate ih thiam mi a si ahcun ziangvek hla har khal sak a poinak cu a um lo. Hla cang tawi tete, hla cang sau khal sak thiang lo a um lo. Hymn hla khal kan sak dingih Chorus hla tete leh san thar hla khal kan sak ding. Pastor pakhat in “tu lai san thar hla cu apocrypha a si” a ti ka rak thei dah ih ka ruah dan a si lo zet. Cun Pastor pakhat ve thun cun “Hymn ( Khristian hlabu pi )hla cu a out tuk zo sak a tlak lo” a ti ve ih cu khal cu ka ruah dan a si lo nasa. Ziang vek hla khal hi Pathian in kan nun cawmtu ah a hmang thei a si.

(c) Awmmawi leh a tumtu:

            Poi ka ti zetmi pakhat cu awnmawi ruangih hlasak thawt khi Thlarau mi lo ih kan puh awk theu hi a si. Awnmawi timi hi Pathian ih hmanmi a si ti Bible ah fiang ten kan hmu thei. Sem.4:21 lamah awnmawi timi a rak thok zoih Thukam Hlun lam ihsin Pathian in Amah thangthatnak ah awnmawi tumtu ding khal a ret thepthep a si. Awmmawi leh a tumtu hi then theih lo mi an si. Pathian in mi pakhat hnenah awnmawi tum thiamnak a pek ih cui a pekmi thiamnak hmangin mi dang nun a cawm thei a si. Amah lawngte awmmawi um lo ruangih hla kan sak thei lo a si ahcun kan thleh tinak a si. Awnmawi thawn  thawzet in hla kansak thei vekin awnmawi lo khalih thaw zetih sak theitu ding kan si sawn. Awnmawi tello in Thlarau in in pawl thei bang tukin awnmawi hmang khalin Thlarau in in pawl thei ti khal kan theih tel a tul. David ih awnmawi hmangin Pathian in Saul a dam ter a si. Pathian in hla saktu um riai lo khal in awnmawi lawngih in pawl caan tla a um theu ding, awnmawi hmangin mitthli tla kuahko in in pawl thei a si.

            Pathian biakkhawmnak ah ka duh thu sam lo deuh theumi cu ziang a si tile awnmawi tumtu hi duh vekin kan uluk lemlo hi a si. Tum thiam cun a tawk ah ruat hi a awl te. Pastor leh Saya pawl cu nun ulul ding in phut sang zet nan awnmawi tumhi cu kan rel lang dah lemlo. Awnmawi tumtu hin biakkhawm thok hlan ihsin hlawnawknak a neih rori a tul. Awnmawi ka tummi hmangin Pathian in mipi nun a cawm thei a si tihi kan theih a tul. Tui tum cu khawm kan nuam kan ti theumi kha a tamsawn cu hlasak nom le khawm nuam kan ti. Hlasak a nomnak dingah awnmawi tumtu a thupi lala. Curuangah kan tum thiam aw poh ti men ih kan tum men hnakin Pathian ka awnmawi tummi thlawsuah hramaw tiih kan hlan awk hi cu a tan aw zet ding.

            Asile Pathian biakkhawmnak ah ziangvek kan hman le a tha bik ding? timi thusuhnak a um men thei. Cumi, khami a tha bik ti ding a um lo ih kan mah leh kan minung, kan mah le kan hmun ram ih zirin a si ding. Hmun thenkhat ah Praise & worship caan tawi hman hi a that zet laiah hmun thenkhat ahcun nin um a si thei. Hmun thenkhat ah Hymn hla an thawt zet laiah hmun thenkhat ahcun an thaw ban lo men thei ( thiam lo ruangtla a um thei). Sim duhmi sawn cu hnonmi kan nei ding ti lam si lo in a tha bik/ tha lo bik timi a um thei lo.

Note    : Pathian in ziangvek awnmawi khal a hman thei bangtuk in Satan hin music hmangin

             Kan nun a siat suah thei ve a si.

: Awnmawi hmangin Thlarau  cun phur takih in pawl thei vekin Thlarau tello ih  

  awnmawi ih ti phur  menmi khal a um thei.

Na ruah dan, Na hmuh dan ziang vek a si ve?