Saturday, September 2, 2017

Thuleh Thiam Jesuh

          Jesuh hin thusuhnak tamzet a dawng ih tui áš­um ahcun Marka bung 11 leh bung 12 ih thu harsa an suhmi 4 kha kan tarlen duhmi a si. Hi thusuhnak pa 4 pawl hi Jesuh a thihnak caan a nai thlang ih an suhmi pawl an si ih an tumtah bikmi cu sual puh in an kaih theinak ding hi a si bik. A hleice in Hruaitu pawl in thu an suh tikah luatnak ding um lo, khat lam khat lam ih thang kam áš­eng áš­eng in thu an sut. Asinan voikhat hman an thangkammi in Jesuh a awk dah lo; an mahsawn awloksong in an um áš­heu. Cu pawl cu vun tarlang sehla.


1. Thuneihnak Thu: Mk. 11:27-33

Thusuttu     : Puithiam upa, Daanthiam pawl leh upa dang pawl

Thu suhmi  : Ziangvek thuneih theinak in so hi bangtuk thil hi na tuah? Zo in     
  so hi thuneihnak hi a lo pek?

Thusuh san          : Jesuh sual puh ih kaih duh ah a si.

Jesuh in Jerusalem Biakinn ih thilzuartu pawl a dawi, an cabuai leh laileng zuarnak pawl a linglet áš­heh ih Biakinn tual ih thil phur vak sukso khal a kham áš­heh. Biakinn ah hin puithiam pawl hi thu nei tu bik an si ih an thu lo in Biakinn kiangkap ah thil a zuar theih lo ih an thu tel lo in zianghman a siatsuah a thiang lo. Jesuh  in cuang pawl a siatsuah tikah puithiam pawl ih siannak ih tuahmi a si lo.

An thang    : An thusuhnak hmangin hailing an duhmi cu “Jesuh in Biakinn ih thil siatsuah theinak a nei lo ih thuneitu Puithiam pawl ih siannak khal a la lo” tihi a si. Cuticun Jesuh kha sual puh ding remcang tak thawn kan kai thei ding tihi an ruahmi a si.

1)    Cun thil um theimi cu Pathian thu in ka tuah a ti le Pathian ah a ruat aw ti inmipi hmai ah sual an puh ding.
2)    Milai thu in ka tuah asile cu vek tuah theinak a nei lo, ti in sual an phuh thotho ding.

Thulehnak : Johan in Baptisma a pek theinak thu hi zo ih hnenin so a ngah? Pathian hnenin maw milai hnenin so?

                   Jesuh in an thu suhmi lehnak ah thusuhnak a hmang ve hai ih a thusuhmi cu an let thei lo. Ziangah tile Johan in Baptisma a pek kha Pathian thu in an ti asile “ Ziangah a thu nan lung lo” a ti dingih milai thuin an ti a si le mipi in profet a sizia an thei theih fawn. Curuangah “ Kan thei lo” tiin an let.

An thangkam mi ihsin Jesuh a luat.


2. Ngunkhuai (tex)  Thu: Mk.12:13-17

Thusuttu     : Farasi hrekkhat leh Herod minung hrekkhat

Thusuhmi   : Rom siangpahrang hnenih ngunkhuai(tex) pek hi kan daan in a thlah maw? Kan pe ding maw pe lo ding.

Thusuh san          : Jesuh kaih duh ah an suhmi a si.

                   Farasi pawl leh Judah mi pawl hrangih pumpe aw zettu Zealot pawl in Rom siangpahrang hnenih ngunkhuai pek cu an hua lawlaw ih milem biak tluk ih an ruahmi a si. Cun khatlamah Rom cozah aiawh ih Judah ram a uktu Herod leh a minung pawl cun Judah mi in Rom siangpahrang hnenih ngunkhuai pek cu a áš­ulmi a si an ti ve. Hi te phuaih hnih hi an thu fehpi mi a bang aw lo lellel, asinan Jesuh kaih theinak dingah an áš­ang tlang.

An thang    :Thang hi kap hnih in an kam sal lala.

1)    Rom siangpahrang hnenih ngun khuai pek a áš­ul a ti asilen Rom uknak hua lellel Judah mi tampi hmaiah sual an puh ding.
2)    Pek a áš­ul lo a ti asile Rom cozah hnenah an zuar  ding.

Thulehnak : Jesuh in “Siangpahrang ta a simi cu siangpahrang hnenah pe uh la Pathian ta a si mi cu Pathian hnenah pe uh” a ti tikah anmang a bang ṭheh.

An thangkammi in Jesuh a awk lo.


3. Tawhhsalnak Thu: Mk.12:18-27

Thusuttu     : Sadusi

Thusuhmi   : Fate nei lo in pasal 7 a neitu nu kha thawhsalnak ah zo ih nupi a si ding?

Thusuh san          : Thawhsalnak a um lo ti langter duhnak.

                   Sadusi pawl hi thawhsaknak a um lo ti a fehpitu pawl an si ih Moses dan leh thwhsalnak thu ah thu harsa a um theimi ih an ruahmi kha an sut. Nunau ih pasal a nei dingih fa nei lo in a pasal a thih ahcun a pasal ih naupa khan a nei ding, cucu Moses ih dan a si. Thu an suhmi cu nunau pakhat in fa nei lo ih thihnak ruangah unau 7 pasal ah a nei ih thawhsaknak a um asi ahcun cu nu cu zo bik ih pasal a si ding ti a si. An suh duhsan tak kha zo ih nupi a si ding ti lam hnakin kha ti vek kha thil ummi a si tikah thawhsaknak hi a um thei lo a si lo sawm ti sawn a si.

Thulehnak : Thawhsalnak ah nupi pasal a um nawnlo; vancungmi vek kan si thlang ding. Pathian cu Abraham, Isak, Jakob ih Pathian a si, a nungmi ih Pathian a si. (Thawhsal nak a um lo a si ahcun Pathian cu a nungmi in Pathian si lo in a thimi ih Pathian ah a cang ding.)
                    
Jesuh n an mh sawn kha a fehpi mi a palh zia a sim.


4. A Thupi Bik Thukham Thu: Mk.12:28-34

Thusuttu     : Daanthiam pakhat

Thusuhmi   : Khuimi thukham so a tum bik?

Thusuh san : Thu a thei ngai maw ngai lo hniksaknak

A tlunih thwhsalnak thu an suhmi kha Jesuh in a lehdanah thiam zet in a thei ih ruangah hi daanthiam pa hin thu a sut ve. A suh duhsan ih lang cu Jesuh in Thukham tampi lakih a thupi bik hi a thei ngai pei maw tia si ko. A theih hnai lo ahcun hi a thusuhmi a sim theilonak ruangah mipi hmaiah Jesuh kha a mualpho ve thei.

Thulehnak : 1) Bawipa kan Pathian lawng hi Bawipa a si. Bawipa nan Pathian cu nan thinlung zate, nan nunnak zate, nan ruahnak zate leh nan thazang zate thawn nan duhdaw pei.

                   2) Na innhnen kha nang mah na duh awk vekin na duhdaw pei.
Daan thiam pa cun Jesuh in a thusuhmi a let thei hnai lo ding ti thinlung thawn a sut a si men thei; Asinan a theih zwng tak a rak si.


Hi thusuhnak 4 pawl hi Jesuh in fuh cutco ih a let áš­heh hai tikah hi áš­um ah zo hmanin thu an sut ngam nawnlo. Ziang bang tuk thusuhnak har khal hi Jesuh hrangah cun san har mi pakhat hman a um lo.


Casiarmi     : Hrekio Commentary Series
                   : Chanchintha Marka Ziak, By. Rev.Dr. Vanlalchhawna Khiangte