An Mah Vek Va Si Hlah Uh

          Baibal sungah  si hlah uh a timi hmuh ding tampi a um. Si hlah uh timi cu khamnak a si. Baibal sungah si hlah uh timi hi cu hmuh ding a um hnuaihni. Tui ṭum ah si hlah uh ti mi thawn pehpar in kan si lo dingmi in sim mi siloin mi dang an rak si dan vekih si ve lo ding ih in khammi pawl kha kan zoh ding.

1. Thlacam thu ah (Matt.6:5-8)

          Hi thlacam thuhla Jesuh in a simmi hi tlangpar thuzirhnak kan timi ih tel a si. Hi Baibal cang sungah Judah pawl thlacam dan le Zentail pawl ih thlacam dan kan hmu thei. Thlacam hi cu zumtu pawl inkan thlahthlam lo dingmi a si. Cumi rualin Jesuh ih in kham dan vekin kan cam ding ti lawng te phan a um. Thlacamnak thuhla hi Baibal sungah kan hmuh tammi pawl lakaha telve ding. Asinan thlacam thuhla ah hin Jesuh in “Anmah vekin va si hlah uh” tiah in ti. Cui anmah vek va si hlah uh in timi ah Judah le Zentail an tel.

a) Judah pawl ih thlacam dan : Judah pawl cun thla an cam tikah sinakok le zalampi ah dingin thla an cam. Ziangmi duhsan in thla an cam tile mi hmuahhmuah in in hmu hai seh ti duh ah  a si. Hiang pawl thuhla ah Jesuh in a timi cu “an ṭhat man cu an ngah ṭheh zo” a ti. Hi thu hi zoh sehla Jesuh in a duh lo mi hi Sinakok ih thla an cam le zalampi ih an camlam kha a si bik lo. A hmun le ramah si lo in an thinlung put sawn kha a si. Ziang duhsaninkhai hmun ah thla an cam tile mi zapi hmuh an duh ruangah si. Ziang ruangah mizapi ih hmun an duh? Thla a va cam thei ve, a va ti ṭha ve, uar an va um ve ti vek ih mi fak le lawmnak ngah ding an beisei.

Jesuh in a duh lomi cu thla an cam, a hmun le ram lam si lo in an thinlung put kha a si. Cu mi a fengnak cu rawl ulh thu khal ah hi vekin a rel thotho (Matt.6:16-18). Rawl an ulh khal le mi in in thei seh tiah an thuamawk dan in an lang ter. Kan nunnak hrangih kan zir dingah a thlacam lam lawngah si loin thil kan tuahmi ah hin kan mai sunlawinak ding rut ih tuah ding kan si lo. Jesuh khalin a mai sunlawinak ruat in thil a tuah dan lo (Joh. 5:41; 8:50). Kan tuahmi hi thil ṭha a si maw ti hi a thu pi t zet rualin ziangmi thinlung pu in kan tuah timi hi a thupi sinsin. Kan tuahmi hi ṭha zet siin Bawipa in co hlanmi a silo pang kei ti phan ding a um. Mai hmin langnak ding a um lo cun ziang kha ti paih lo hi a um theih. Cui thinlung cu Jesuh kan nih dingah a duh lomi a si. Paul in Korin mi pawl hnenah “ziangthil nan tuahmi kipah Pathian sunlawinak hrangah tuah uh” 1 Kor.10:31, a ti bangin Pathian sunlawinak hrangih nung ding kan si.

b) Zentail pawlih thlacam dan : Zentail tiin a cangfang ah a lang lo nan “Pathian thei mi lo pawl” a timi hi Zentail relnak a si dingah zum a um. Annih cun thla can cam tikah sullam nei cuca loin tam pipi an ṭong. Rei deuh thla kan camle Pathian in in thei cuang ding tiah an ruat. Mi ṭhenkhat cu thlacam netkhor tu si duh hrimhrim ruangih sal ding cuca theih nawn lo khal le sal bang sal rero maw, um ze nei tuk lem lo sal kual ciamco hi an um ṭheu. Thla kan cam tikah kan cam dingmi kha felfai te ih cam mai ding a si. sau ding ih cam, mawi dingih cam, hel kual ciamco hi a ṭul lem lo.

Hi a tlun ih kan tarlangmi thlacam dan phunhnih vekih a camtu kan si ve ding kha Jesuh ih duhmi a si. Baibal sungih si ve hlah uh in timi ah a tel ve mi a si.

2. Mi Lungruh/Luhlul si hlah uh (Sam.95:8)

          Baibal kan siar a sile Israelpawl hi mi lungruh tak an si thu hmuh ding a tam zet. Pathian ih duh lomi lakah lungruh/luhlul/lunghak a tel ve. Israel pawl in Pathian a thinheng ter ṭheunak pakhat cu an lungruhnak hi a si. Lungruhnak in thil ṭha a suah dah lo ih buainak, harsatnak, siatnak a thlen ṭheu sawn. Lungruhnak  ruangih tuarnak a thlengmi pawl zoh hnik sehla :

- Siangpahrang Zedekiah cu a lungruh in Pathian hnenih a kir duh lo ruangah  mino, upa, nunau, mipa tium lo in thah le kaih an tuar. 2 San. 36:13-21

- Israel le Judah pawl an lungruh in Pathian lamih an hoi kir sal duh lo ruangah ral kut ah an thleng (2 Siang.17:14, 18,20)

- Israel pawl an lungruh ruangah Izip ihsin a suakmi ah Joshua le Caleb bak lo Kanaan ram thleng an um lo. (Heb.4:11;  Sam. 95:8)

- Faro lungruhnak ih ruangah Izip ram in a tuar. Suah.7-12

- Luhlul/ thulungkhenneih hi Pathian ih ngaidam harsatmi a si. Daan.29:19

          Baibal sungah mi lungruh kan si lo dingnak dingih ralrin peknak hi a tam zet. Lungruh timi in a sawh mi cu nun sim theih lo, mai thu duh, Pathian thu vekih nung duh lo, Pathian dodal, tangdornak umlo ti pawl tla an si. Pathian hna kan ṭuannak ahhin lungruh lo hi a thupi tuk. Lungruhnak a um ahcun buainak, hmuh thiam awklo nak ti pawl in a thlun cih.

3. Esau vek si hlah uh (Heb.12:16)

          Heb.12:16 hi a Baibal version ih zirin a thu a dang deuh thei ih tui ṭum hrangah TEV hi hngat awknak ah ka hmang ding. Hi tawk ah kan hmuh theimi cu “thlarau lam zianghman a siar lotu Esau bang tuk si hlah uh” tiah a ti. ‘Thlarau lam ziangih a siar lotu’ timi zawn te la sehla. Esau in ziangih a rello mi hi thil thupi tak a si. A co dingmi thil sunglawitak kha a ril rawn voikhat tuar paih lo ah a zuar.

          Mi tampi cu kan lei taksa hrang lawng ruatin kan um ṭheu. Kan lei taksa hrang lawng ruat ding kan si lo ih thlarau lam kha thupi takih ret ding kan si. Lei taksa hrang lawng ruatih thlarau lam thupi ih ruatnak nei lo hi Jesuh in mi aa  a timi ah telh a si ve (Luk.12:20).

Taksa harhdamnak ih zirmi cu man a nei ve ko nain thlarau harhdamnak hrangih zirmi cu ziangtinkim in man a nei (1 Tim.4:8).

4. Kain bangtuk si hlah uh (1 Joh.3:12)

          Kain ih thuhla cu kan thei lar zetmi  a siih amai thisen zompi a nau rori thattu a si. Ziangruangah Kain in a nau a that timi felfai zetin a ngan langih amai thil tuahmi a diklo ih a nau ih thil tuahmi a dik sawn ruangah a si. a dik lo tu sawn in a diktu a that, a dik lo tu sawn in a dik tu a tuar ter.

Kain bang tuk si hlah uh in ti ruangh kain nunnak ih thil kan hmuh theimi hun tar lang sehla.

          - A ṭhami a hlan lo. Sem. 4:7

          - A nau thawinak cohlan a si kha a halh sik.

          - Hamṭhatnak ka  ngah lo cun ka nau khalin ngah ve hlah seh ti

   thinlung a  nei.

- Huatnak thinlung a nei.

- Midang lungawi pinak a nei lo.

Kain bangtuk kan si lo nak dingah ralrinnak in pe. Juda 11 ahcun ‘Kain ih lamzin a tluntu pawl cu an hma khua a pit’ tiah a ti. Baibal ah si hlah uh in timi sung ihsin midang ih an rak si zo vekin kan si ve lo dingmi kan tar suahmi pawl hin kan nunnak hi lamzin dikah in hruai in anmah vek kan si lonak dingah Pathian in lo tlawsuah hram seh.