Saturday, July 21, 2018

TLAN SAN, FEH SAN


  
        Zumtu pawl kan nunnak zo cio khal in tlansanmi, fehsanmi ziang tal si maw kan nei cio ko ding. Zumtu pawl in kan dawi dingmi thil a um vekin kan tlansan dingmi khal a um. Tui ṭum ah TLAN SAN thu Baibal ih kan hmuh theimi lak ihsin a ṭhen kan zoh tlang ding.

1. Abraham in a khua le ram a feh san

Abram cu kum sawmsarih le kum nga a ti tikah, Bawipa ih a fial vekin, Haran khua cun a suak. Sem.12:4

          Abraham hi umnak hmun hnget nei a si ih sungkhat khal neimi a si. Pathian in a kawh tikah taanta dingih a fial mipawl cu:
1.     Ram
2.      Miphun 
3.     Pa ih inn pawl an si.

Phun dangih kan rel asile hngelhnget zetih a umnak ram, rual le pi tampi an umnak, kiang le kap ah bawmtu ding an umnak pawl hmuahhmuah a feh san. Pathian in cuang thil pawl hmuahhmuah, a hrangih hngangam thlak zet pawl cu fehsan ding a fial. Asinan Pathian in fehsan dingih a fial rualrual in a co sal dingmi le dinhmun ṭha ih a din ding thu a tiam. Pathian ih fial bang tukih a feh tikah Pathian cu a lam ah a ṭang ih tui sun ni tiang zumtu pawl in kan rel reh thei lomi thuanthu ropi tak neitu ah a cang.

          Zumtu in lei lam ih hngah awknak kan neihmi pawl le rinsan ding kan neihmi pawl, tlaihsan ding kan neihmi pawl hi Bawipa ih ruangah fehsan, tlan san a ṭul caan hi a um ṭheu. Rinsan ding ṭha kan neihmi pawl fehsan tahartin Amah lawng rinsan kan thiam theinak dingah Bawipa in nun in zirh ṭheu. Kan kiang le kap ih u le nau, rualpi ṭha, sung le khat an um sungah cun Pathian hlam lo ih um a awl te. Kiangkap ah rinsan ding um nawn lo dinhmun ah in ding ter hi Amah pakhat lawng kan rinsan theinak  ding ah asi ṭheu. Asinan Pathian in cui dinhmun ih in din ter tikah mualpho in in ret dahlo ih kan hnenah a phuang aw sawn ṭheu.

2. Joseph in a angki a tlan san

Cutikah a bawinu cun Josef cu a angki in a kai ih, “Ka hnenah it aw,” ti ah a ti. Asinain Josef cu lengah a tlansuak ih a angki cu a bawinu ih kutah a taangta. Sem.39:12

          Josef thuanthu cu kan theih cio bangin Potifar ih nupi in it tlang dingah nitin te’n a thlem ṭheu. Asinan Josef cun a el ringring. Voikhat cu innsung hnaṭuan ṭuan dingah a lut ih midang zohman an um lo lai fangah Potifar nupi cun a rak thlem sal, Josef  in a duh lo ti theih tikah a angki in a kai ih Josef cu lengah tlan suakin a angki cu Potifar ih kut sungah a tan. Potifar ih nupi in dik lo zetih sual a puh  ruangah thlawnginn tiang a thleng. Asinan a thuanthu ih kan hmuh theimi cu Pathian a ṭihzahnak ih ruangah a angki cu Potifar ih kut sungah a taan nan Pathian in hnipuan thar in a thuam sal (Sem.41:14,42). A tlan san mi cu sal thuamhnaw a si ih Pathian in a hruh ter leh salmi cu bawi thuam a si thung.

          Zumtu in Pathian kan ṭihzahnak ih ruangah tlansanmi nei ih leilamih zohnak cun a sung tla kan bang men thei. Cun diklo takih puhnak tong tahratin vuak thlakmi  kan si caan tla a um men thei. Pathian ṭihzahnak ih ruangah sun caan le tlak caan um khal sehla Pathian in cui dinhmun ah in tanta dah lo ih in khaisang sal ṭheu. Pathian kan ṭihzah a si ahcun hlawknak, nomnak tlansan ṭulmi thil kan hmaiah a tleng ṭheu. Pathian ruangih tlansan hi sunnak si lo ih hlawknak thlentu sawn an si.

3. David in Saul a feh san

Cun David cu hlat nawn a feh ih khatlam ral tlangpar a thlen tikah, “Maw Abner! I thei thei maw?” tiah Abner le Saul ih ralkap pawl cu a auh ciamco. 1 Sam 26:13,14

          Saul cu David parah lungput ṭha lo a nei ih David thah a tum ruangah David cu a tlan. David cu that dingah a dawi, hmansehla David sawn in Saul thah theinak caan rem cang zet ṭum hnih rori a nei. Saul cu Pathian in ihhmuh thaw zetin a it that ter, David a hnenih a rat le rat lo khal a thei lo. Mah that dingih hual rero tu thah theinak caan remcang te hmuh lai ah that sehla lei dan cun thil awm tak a si. Asinan David cun that loin amah dodal tu cu Pathian kut sungah ap sawn.

          Zumtu pawl in in dodaltu le in tuahsetu pawl thungrul nak ding caan remcang hi kan nei ve ṭheu ding. Kan mah dodal tu siatsuah theinak can remcang te a um tikah khawvel dan ahcun hlah ding ci  a si lo, thungrul theinak caan remcang  hawl rero sawn a si ṭheu. David nun ram ihsin zir ding kan neihmi cu kan nih Zumtu pawl cun kan mah in dodal tu pawl thungrulhnak ding remcang um khal sehla kan ni ih thungrul lo in Pathian kut sawn ah ap sehla Pathian sawn in in neh sak ding. Hi nun hi thil har zet si khal sehla Pathian ruangah kan tuah theimi thil a si.

4. Piter in a  lawng le nga pawl a feh san

An long pawl cu ti kapah an dinter ih an thil hmuahhmuah fehsan in Jesuh cu an thlun. Luk.5:11

          Piter le a rualpi pawl cu nga kai dingah zarvar te’n sur an vorh nan pakhat hman an kai lo. Cu laiah an hnenah Jesuh a ra thleng ih Jesuh in lithuk nak lamah an sur vorh dingin a fial. Jesuh fial vekih an vorh tikah an sur tlek khop in nga tampi an kai. Ziang tluk lungawi za a si. Hmansehla Jesuh in a dungthlun dingih a kawh tikah cuang an kaihmi nga pawl le an sur pawl cu innlam ah tlun ta lo in Jesuh ih dung an thlun. An kaihngahmi nga le an thilri pawl hnakinJesuh an duh sawn.

          Zumtu pawl hi leiah hlawhtlinnak hawlin teima zetin hna kan ṭuan. Pathian in hlawhtlinnak in pek tikah mi ṭhen khat cu hlawhtlinnak in petu Pathian dungtunnak ah cangter tahratin kan tlan ṭheu. Ziang tlukin Pathian ninghang kei maw! Pathian siloin a thlawsuah hi kan duh sawn pang maw? Pathian cun a hnenih kan pekmi hnakin a petu kanmah hi in duh sawn, cuvekin zumtu khalin in pekmi thlawsuah hnakin in petu Pathian hi kan duhsawn ding hi a thupi zet. Thukam thar ih kan hmuh thei lehmi cu Bartimia khalin Jesuh ih kawhnak aw a theih tikah a pum cawmnak ih a hmanmi a thuamhnaw a hlit ih Jesuh hnenah a pet vurvo (Mk.10:50).

5. Samaria nu in a ti thawl a tlan san

Cule nunau nu cu a tithawl a tanta ih khawsungih a vung feh hnuah mi seenpi hnenah, “Hlanih thil ka tuah ciami hmuahhmuah i sim theitu pa hi ra zohhnik uh! Amah hi Messiah cu a si pei maw?” tiah a ti. Cuticun khawsung in an suak ih Jesuh hnenah cun an feh. Johan 4:28-30

          Samaria nu hi mi beidong zet a si ih mi um lai fang sun dir ah tidai a khai. Jesuh thawn an tonawk tikah a nunnak ah thil danglam zet a thleng. Jesuh ih simmi thu ruangah a nunnak a danglam ih a ti khai laklawh lai a tlan san ih khawsungmi pawl hnenah a tonmi thu sim in a tlan.

          Jesuh a tong ngahmi pawl in an nunnak ih thil a tlengmi ruangah an hnaṭuan laklawh laimi tlan san in an feh suak ṭheu. Lei dan ahcun kan ṭuan laklawh laimi hi vun ṭheh ta lawlaw kan duhih kan ṭheh a hnu lawngah thil dang kan ti ṭheu. Pathian thu ahcun mai ṭuan laklawh laimi ṭheh lawlaw ta lo in an tlansan ṭheu.

          A tlun ih  kan tarlang bangin Bawipai ruangah tlansan nun a neitu pawl hi an sung ta, an sir aw ti a um dah lo. Bawipa ih ruangah tlansan a ṭulmi pawl tlansan ngamtu kan si theinak dingah Pathian in lo thlawsuah hramseh.