Tuesday, June 12, 2018

Semtirnak sungih UNAU Langsar Pawl


          Bible sungah unau thuhla hmuh ding a um huaihni ih Semtirnak sungih unau thuhla pawl hi an langsar zet cuang. Pathian thu simnak khalah sim hlawh zetzet pawl an si. Cun fa u hnak in fa nau sawn hi Pathian ih hrilmi le thlawsuahmi an si ih zumnak ih thlahtu pa (patriarchs) khal an si. An thuanthu ngan tam loin an thuanthu ihsin thu khat cio in thazang la sehla.




1. KAIN le ABEL (Sem.4:1-18)

          Pathian hrangah a á¹­ha bik hlan : Kain le Abel hi Baibal sungih unau kan hmuh hmaisa bikmi an si. Kain hi upa deuh, Abel hi nauta deuh a si. An hnaá¹­uan hi a bang aw lo zet, Kain cu lo hnaá¹­uan a siih Abel hi tuukhal a si. Voi khat cu Pathian hnenah an á¹­uanmi sung ihsin an pe veve. Kain cun a lo sungih a suakmi rawl pawl Pathian hnenah a pek, a pekmi hi an á¹­ha lemlo in a lang (4:5,7). Anau Abel cun a tuu faate a suak hmaisa bik a that ih a sa á¹­hatnak bik kha Pathian hnenah a pek. Kain ih pekmi parah Pathian a lungkim lo ih Abel pekmi parah a lung a kim.


          Pathian hnenih thil kan pek tikah uluk zet, um zia nei zet ih a tha bik kan pekmi parah Pathian a lung a kim. A hmin men ih pek maimai hi a um thei. Kan mah hmanin kan pekmi parih lunghmui ding um ciamco lem lo, zangram ding khal um lo, ui tlak ti lemlo hi a um thei. Kan pek tam le mal lam hnak ai cun kan pek dingmi uluk hi a á¹­ul zet. Pathian hi a pakhatnak lole bik dinhmun ih kan ret tikah ziang tluk a lung awi. Abraham khal in a hnenih langmi vanlammi pawl hnenah a neih á¹­habik kha an rawl dingah a timtuah sak (Sem.18:6). Kan pekmi a á¹­hatnak lam hnak in Pathian kha a bik ih kan ret ding kha a thupimi a si.

Bawipa cu na sumsaw le na thlairah hmaisa bik in thangá¹­hat aw.Thuf.3:9


2. ISHMAEL le ISAAK (Sem.16-22)

          Pathian hngak : Pathian hngak timi thu ah Ishmael le Isaak  ih an thuhla in siloin an suahnak thuhla in kan zoh ding. Pathian in Abraham hnenah tefa pe dingih thu a kam tikah a  nupi Sarah fehtlang in pe dingih thu a kam mi a si. Asinan Pathian ih thu kam thlen ding cu hngak thei lo in a nupi thawn lungrualin Sarah ih salnu Hagar le Abraham cu pawl aw in fa an nei ih a hmin cu Ishmael a si. Ishmael cu Pathian thukam fa  si lo vekin an innsang hnokhnai tu ah a rung cang. Ishmael a hung upat thlang tikah Pathian cun a thu kam vekin
A nupi Sarah hnenin fapa Isaak a pe sal. Pathian ih thu kam hngak ngiongi sehla Ishmael hi a piang lo ding ih an innsang hnoksaktu a um lo ding.

          Tuiá¹­um ah Pathian thukam lam hnakin Pathian hngah a tuhpitnak lam sawn hi hoi ter sehla. Pathian hi kan mai beisei caan ih a cangvaih lo caan hi a um á¹­heu ih cu tikah Pathian hngak thei loin kan mah te’n ziang si maw kan rak tuah á¹­heu. Cumi cun kan nun ah harsatnak in thlen á¹­heu sawn. Pathian Hngak theitu si hi mualphonak ihsin luatnak a si ih hlawhtlinnak khal a si.

# Abraham in Pathian a hngah thei lo ruangah a innsang ah buainak a suak.
# Sual in puithiam Samuel a hngah thei lo ruangah kawk a tong. 1Sam.13:8-14
# Isarel pawl in Moses kha Sinai tlang ihsin a rung kir ding hngak thei loin caw
   lem ah tuah ih Pathian hremnak an tuar.
# David in ral a do dingah thingkung parih Pathian ke feh awn thawm a
   hngakih ral a do ih a hlawh tling.
# David hi Israel siangpahrang dingih hriakthih asinan Pathian in cawisannak a
  hngak.

Ralvengtu in zinglam khawvan
a hngakhlap vekin, Asi, ralvengtu in
zinglam khawvan a hngakhlap hnak hman ih luar sawn in,
Bawipa cu ka hngak a si. Sam.130:6


3. ESAU le JAKOB (Sem.25-33)

          A ral aw mi mi pahnih : Esau le Jakob hi unau an si ti men lawng si lo in phir an si ih. Nui pum sung ihsin a eng  aw mi an si ih nu’i pum sung rori ihsin eng aw hi an mah lo midang theih ding an um lo. Thuanthu makzet neitu an si. A paitu Rebekah khal har a ti tuk ih nun man khal nei lo tiang khop in a thei aw. An hung suah dan khal maktak a si, Esau a suak hmaisa ih Esau ke dil kai hnget phah in Jakob a suak ve. Phir pai hi an um hnaihni ko nan pung sung ihsin eng tai aw cu an mah lawng an si.

          Zumtu pawl hi kan nunnak ah a ral awmi an um, tisa duhnak le Thlarau duhnak an si. Minung tisa in a duhmi kha Thlarau in a hua ih Thlarau ih duhmi kha minung tisa in a hua ve. Hi te pahnih cu an hua/ral aw tiah a ti (Gal.5:17). Zumtu cu Thlarau thianghlim ih cencilhmi kan si ih cui Thlarau thianghlim duhnak le kan tisa duhnak hi ziang tik hman ih a rem aw dah lo mi an si. Tisa duhnak ih ke kan kar tikah kan sung lam ihsih duh lo tu hi a um ringring. Tisa duhnak kan tuah rero khalih kan sung lamah dokhaltu a um lo a si ahcun zumtu kan si lo tinak a si ko.

Minung sinak in a fialmi vekih a nungmi pawl thinlung cu
minung sinak ih duhmi in a uk.
Thlarau fialmi vekih a nungmi pawl thinlung cu
Thlarau ih duhmi in a uk ve.
Minung sinakih a ukmi pawlih ton dingmi cu thihnak a si;
Thlarau ukmi pawlih co dingmi cu
nunnak le daihnak a si. Rom.8:5-6


4. JOSEF le A U PAWL (Sem.37:41)

          Pathian lamzin kham a theih lo : Pathian in Josef hi a hlan khanpi ihsin uktu ih a tuah ding thu le a hmai ah a u le pawl a kun leh ding thu hi a mang a rak hmuh ter cia. Cui thu pawl a u le a sim tikah an hua emem nak khal a si. Voikhat cu a u le pawl ran khaal ih an umnak hmunah Josef cu a pa in a hei thlah ih a u le pawl umnak a thlen tikah an rak kai hrem ih an rak hmuhsuam. A netnak ah Izipt lam panih khual a tlawngmi Ishmael mi pawl hnenah an zuar. Sal ih an zuar tikah a u le pawl cun uktu ih a can leh ding hi cu an zum ban nawn lo. Asinan Pathian cun a hlan khan ihsin a rak hmuh ter cia vekin a tikcu te ah Izipt ram uktu ah Pathian in a tuah thotho. A u  le pawl in ziang vekin tuah khal hai sehla Pathian ih lamzin cu an kham thei cuang lo.

          Khawvel mi pawl in an cahnak le thilti theinak hmangin in dokhal á¹­heu khal hai sehla Pathian ih lamzin cu an kham thei cuang lo. Pathian mi pawl hi khawvelmi pawl in kan lamzin kham dingah a phunphun in á¹­an an la á¹­heu. Kan mai bulpak par khalah in nam thla duhtu an um á¹­heu. Asinan Pathian in si ter in duhmi cu khawvelmi pawl in an ti dang lam thei lo, kan lam ah Pathian a á¹­ang ih si ter in duhmi in si ter ringring thotho.

Himi tuahsuak dingah

cungnungbik Bawipa cun a tum rori a si.
A kut cu daantat dingah a hawi zo ih
zohman in an kham thei nawn lo ding.Isai.14:27


5. MANASSEH le EFRAIM (Gen 48:8-20)

       Pathian in thil a ti sual lo : Josef in a fa le pahnih kha a pa Jakob ih thlawsuah pe dingin a hei hruai. A hruai dan ah cun a upa sawn Manasseh kha Jakob ih vorhlam ih um dingah le a nau sawn Efraim kha a pa’i kehlam ih um dingah a hruai. A pa Jakob cun a kut a kalh ih a vorhlam kut kha Efraim lu parah suangin thlawsuah a pe. Josef cun a pa in a ti sual in a ruat, asinan a pa cun a ti sual lo kha ti ih cang dingin a ti hrimhrimmi a si.

          Zumtu pawlin kan duhdan vekih thil a thlen lo tikah pathian in thil a ti sual hmang maw kan ti á¹­heu. Asinan Pathian cun thil a ti sual dah lo. Beisei dan kan nei á¹­heu ih kan beisei dan vekih thil a thlen tikah ‘Pathian a á¹­ha’ ti a awl zet nan kan beisei lo zawngih  thil a thlen tikah cun ‘Pathian a á¹­ha’ ti hi a har zet. Asinan Pathian cun thil a ti sual pang dah lo ih a hnaá¹­uan dan hi kan nih minung in kan thei ban lo in kan hmu ban lo á¹­heu sawn a si.

Van tla khi leilung hnakih a saang bangtuk in
Ka ruahnak le ka lamzin cu nan ruahnak le
nan lamzin hnakin a sang sawn a si. Isai.55:8

          Semtirnak sungih UNAU thuanthu langsar pawl hi kan zoh tikah a nau sawn pawl hi mi hual vaná¹­ha an si ih, an thuanthu pawl hi zumtu pawl ih kan sim reh hei lomi pawl an si. An thuanthu ihsin thu pakhat te vivo hmangih kan tarsuahmi pawkl hmangin Pathianin siartu pawl nunram ah thazang si ter hram seh law.