Saturday, February 17, 2018

Natnak le Damnak

          Kan leilung hi kan zoh tikah natnak hi a tam vivo, Jesuh in ni neta ahcun nat hri sia a pung ding a ticia vekin a kim vivo. Zumtu pawl khalin natnak phun kan tong ih kan buaibai zet ṭheu, culai ah zumtu cu na ding a si lo, tivek le natnak thuhla ah Pathian in in na ter maw Satan, cun Pathian kan damnak a si vekin siibawi leh siivai hman hi cu Pathian mi pawl in ti ding a si lo, Pathian in in ti dam ding ti vek thu pawl a leng phah ṭheu. Hi ca tawite ah cu vek thu pawl hi a tawi zawngte’n tarlan a si ding.

1. Natnak Hrampi Ziang a si?

          Natnak timi hi ziang ruangih um le khui ihsin ra um ha a si ding ti hi kan ruat ṭheu ding. Natnak hi Pathian in teh a thok ihsin a rak tuah cia hrimhrim mi a si pei maw ti sehla, Pathian in Eden human ih Adam le Eve a ret laiah khan natnak thuhla theih ding a um fawn lo. Cu ti asile Natnak hi ziang ihsin ra um thok a si pei?
Rom.5:12 ahSualnak cu mi pakhat ruangah leilungah a ra ih cuih a sualnak cun thihnak a thlenpi.” a ti. Thihnak hi sualnak ruangih ra um a si ti in a langter mi pakhat cu ‘Natnak ih hrampi cu Sualnak a si’ ti hi a si. Natnak hrampi hi Sualnak a si zia vun tarlang bet sehla Sem.2:17; 3:7,15-19 pawl kan siar asile sualnak ruangih an parih thlengmi tuarnak, natnak pawl kan hmu thei. A hleice in nunau hnenah nau nah rim tikah a natnak cu ka ṭhan ter ding a ti. Tluksiat hnu ciah ihsin ‘nat’ timi ṭongfang kan hmu thei ih Semtirnak kan vun siar vivo a si le naknak leh thihnak thu hmuh ding a um vivo.

          - Sem.12:17 : Faro inn ah ṭihnungza natnak a thleng.
          - Sem.38:28 : Tamar cu pumna tuar zet in fa a hring.
          - Sem.48:1 : Jacob cu a na ih cui natnak in a thi
          - Sem.50: 22-26 : Josef thihnak thu in Semtirnak cabu a net.

          Cun mithiam pawl ih an ruahmi cu sualnak ruangih Pathian in leilung hi Noah sanah tilik ih a rak kholh hnu cun leilung, nikhua  boruak tampi a thleng aw ih hi mi ihsin natnak khal tampi a karh, ti hi zum dan tlangpi a si.

2. Ziangruangah Kan Na?

          Kan natnak san hi a cipciar in rel ding sisehla rel ding tampi kan nei cio ko ding, a tlangpi thu in phun thum in fun khawm sehla.

          a) Pathian kut tuar ruangih natnak

                   Bible sungah Pathian kut thlaknak ruangih utar hi hmuh ding a hmuh hnuaihni. Natnak hrampi hi Pathian a si tinak lam siloin Pathian in natnak hmangih a cangvaihnak sawn relduhmi a si. Cui Pathian kut thak ruangih natnak pawl cu a hnuailam vekin tarlang sehla.

          Khawvelmi pawl parah : Pathian kut thlak tuartu hi khawvelmi lak khal ah hmuh ding an um. Thihnak, siatnak rap thlak taktak khal a hmang ko nan natnak hmangih kut a thlaknak pawl lawng tar lang sehla.

1.     Pathian in Izip siangpahranginn ah ṭinnungza natnak a tlun ter.
Sem. 12:17
2.     Izip ramah khuihli hma a tlun tertu hi Pathian a si. Suah. 9:8-12
3.     Siria ralkap pawl an mit a cawt ter. 2 Siang.6:18
4.     Herod cu Pathian upatnak a pek lo ruangah rulkhuk in a sung a ei siat ṭheh, pathian ih kut thlaknak a si. Tirh. 12:23

Pathian in khawvelmipawlkut ih natnak a thlen ternak san hi a mipawl runnak hrangah, an pathian zuamnak ah le a thilti theinak langternak ah a si ṭheu. Mip. 33:4
A mi pawl parah : Pathian in khawvelmi pawl parlawng ah natnak hmangin a cangvai lo, a mipawl par khalah kut a thlaknak hmun ṭhenkhat ah kan hmu thei. A tlangpi thu ih kan zoh asile Pathianin a mi pawl parih natnak hmangin kut a thlak ṭheunak san hi an sual ruangih nunsimnak, hremnak a si.
1.     Moses thangsiattu Miriam in pharnat a tuar. Mip.12:9
2.     Judah siangpahrang Jehoram cu Pathian a dungtun ruangah Pathian in a pum a na ter ih a thi, a thih tik khal ah zohman ninghang an um lo. 2 San. 21:15;18-19
3.     Uzziah parah Pathian in pharnat a thlen ter. 2 Siang. 15:5
4.     Vangvung mi ih simmi a lunlo ruangah puithiaam Zekhariah cu fa an neih tiang ṭong thei lo in Pathian in a um ter. Luk. 1:19-20

b) Satan ruangih natnak

          Bible sungih kan hmuh thei lala mi cu Satan ruangih natnak hi a si. Satan hin Pathian mi pawl siseh khawvelmi pawl khal a na ter thei. Cu mi ah fiangzet ih kan hmuh theimi cu Pathian mi pawl parih natnak a thlen ter ding tikah Pathian siannak lawngin a tuah thei. Pathian siannak tello in Pathian minung pawl a tham/tok thei lo.

1.     Pathian siannak in Satan in Job parah natnak a thlen ter. Job.2:7
2.     Kum 18 sung nunau nu a ngor ter. Luk.13:10-13
3.     Ṭong thei lo in mi a tuah. Matt.9:32-33

c) Nat hrimhrim

          A tlun ih kan tarlang vek silo in hi leilung hi Pathian ih camsiat zomi ram a si vekin natnak ram, nat hri a tam deuhdeuhnak ram a si. Curuangah khawvelmi lawng siloin zumtu pawl khal natnak in kan luat cuang lo. Sual ruangih Pathian kut thlaknak, Satan kut tuarih natnak hi a um ko nan cumi si cuanglo ih nat tuarnak hi a um hrimhrim. Nikhual thleng damlam ruangah, kan daithlan ruangah, lamzin ṭha lo kan zawh ruangah ( Thuf. 5:11), nat hri ih in tlakbuak ruangah tvp… kan na ṭheu. Zumtu kan si ruangah  hi vek natnak hi kan pumpelh  thei cuanglo, Bible sungta hun tarlang sehla

1.     Suah ihsin mitcaw pa hi sual ruangih mitcaw a si lo. Johan. 9:3
2.     Nu hnei nu ih fapa. 1Siang.17:17
3.     Elisha khal a na. 2 Siang. 13:14
4.     Zekhariah khal besia zetin a na. 2Siang.20:1
5.     Daniel – ni tampi sung a dam lo. Dan.8:27
6.     Dorks khal dam lo in a thi. Tirh. 9:36-37
7.     Pual khal natnak a tuar ve. Gal. 4:13
8.     Timote- pumna a nei. 1 Tim.5:23
         
A tlun ih tarlangmi pawl hi an sual ruangih Pathian in nat termi an si lo ih natnak ih a tlak buak hrimhrim mi an si. Curuangah dam lo kan ton tinte’n sualnak ruangih tuar ah ruat/puh ṭheh ding a si lo.

3. Damnak hrampi ziang a si?

          Kan natnak thu pawl kan tar lang zo ih, Pathian kut tuar leh Satan ruangih natnak a um, asinan Baibal ah Pathian cun mi a dam ter thu hmuh ding a um laiah Satan inmi a dam ter thu hi hmuh ding a um lo. Curuangah Satan cu na tertu lawng a si ih mi a dam ter ve lo.

a)    Pathian ih dam ternak : Pathiam hi kan damnak hrampi a si zia cu rel tam ṭul lo in kan theih ṭhehmi a si.  Suah.15:26 ah Jehovah Rapha , ti dam tui Pathian a sinak  a phuang. Kan damnak hrampi bik cu Pathian a si ih ziangvek natnak khal dam ter thei lo mi a nei lo.

b)    Zumnak thawngih damnak : Pathian cun a zum le zum lo ah ṭhum aw cuang lo ih a dam termi an um ko nan zumnak thawngih damnak co timi hi Baibal ih kan hmuh theimi a si. Kum 12 sung thi put nu ina  zumnak a dampi Luk.8:48 ih mitcaw kutdawh khalina zumnak a dampi ve Luk.18:42.

c)     Mina dam ter theinak laksawng: Thukam hlun ah Pathian hi tidamtu a sinak tampi a lang ih Thukam thar ah Jesuh in mi damti a dam thei thu Thuthangṭha bu 4 sungah kanhmu thei, cumi thluh hnuah tidam hna hi Thlarau thainghlim thlangih a peh zom. 1 Kor. 12:9 ah Thlarau in mi pakhat hnenah mina damter theinak laksawng a pek thu kan hmu thei. Curuangah Thlarau in mina damter theinak a pekmi pawl hmangin damnak kan co thei.

4. Siibawi pan/siivai hman a sual maw?

          Zumtu lakah thu fehpi dan bangaw lo a um thei zetmi cu dam lo kan ton tikah mi ṭhen in sii bawi pan mai duh an um laiah mi ṭhen cu sii bawi pan duh lo, siivai ei duh lo an um ve. Himi thu ah kan Baibal in ziangtin in zirh ti hi kan ṭhum awknak ding a si. Sii vai hmang duh lo/ sii bawi pan duh lo pawl hi an feh sual ti mai ding a si lo ih damnak hrampi a si mi Pathian an rinsannak leh an zumnak ruang ah tla a si thei. Pathian in mi a dam ter tikah copcilh (direct) rori in, ziang kha hmang lo in mi a dam ter ṭheu. Cumi rualin zumtu in kan theih dingmi cu siibawi pan/ siivai hman khal hi zum lo tu pawl hrangih ret ding a si lo, zumtu paw khal in kan damnak hrangih kan ṭulmi an si. Baibal ih kan hmuh theimi pawl hun tarlang sehla

1.     Hezakiah damnak ding hrangah theipi rah phom dip hi sii ih hman a si. Isai. 38:21
2.     Kan uar zetmi Josef in a kut hnuai hnaṭuantu ah siibawi a nei. Sem.50:2
3.     Samaria miṭha pa in mi tuamhlawmnak ah hriak a hmang.
Luk.10:34-35
4.     Jesuh in “ a dam pawl in siibawi an ṭul” a ti. Luk.5:31
5.     Paul in Timote kha a pumna hrangah sabit ti in a fial. 1 Tim.5:23

Luk.8:43-44 ah kum 12 thiput khal a neih zuar in siibawi a pan nan damlam pan lo in a zual deuhdeuh, timi thu in in sim duhmi cu siibawi inmi an damter thei lo ti lam a silo ih siibawi ih dam ter theilo mi khal Pathian cun a ti dam thei, ti sawn hi in zirh duhmi a si.



ca siarmi : Sickness and Healing—What the Bible Tells Us