Pathian lam hruainak in kum pi kan hmang liam leh
tamai hi a lungawi um nasa. Pathian in kumkhat sung bulpak in hruai dan cio hi
a bang aw lo ding. Kan mai nunnak ah Pathian ih in hruai dan thlir sal in
lungawi thu sim ding kan neihmi ah lungawi thu sim cio in kum thar sungih kan
nunnak zalam tluan Pathian hnenah hlan thar leh uh si. Kan hmailam tikcu caan
neitu hi kan Pathian a si. Pathian ih duhnak kan mah ih ti hlawhthlin a si vivo
nak ding hrangah siseh, kan duhnak, tumtah pawl khal Pathian hnenah hlan thar
uh si. Kum thar ih ke kan karnak ding hrangah a hnuai lam ih thupi hmang in Pathian
thu thawn thazang kan la tlang kei uh.
1.
Kan kaih hnget ding mi pawl
Zumtu
pawl in thlahthlam lo ih kaih hnget dingmi thil tampi a umko ding ih cumi lakah
pali in tar lang sehla.
a) Nunnak thu : Nunnak thu cu kai hnget uh ( Fil.2:16
NKJV ). Zumtu pawlin
kaih hnget ding kan neihmi cu Nunnak thu a si. Nunnak thu ti tikah a awl
zawngin kan sim asile nunnak in pe theitu/ nunnak thlen theitu thu um sun cu
Pathian thu a si. Pathian thu hi minung in kan kai hnget thei ding maw si ti
inkan ti men ding nan kan mai cahnak ringih kaih hnget ding a si lo ih, Thlarau
cahnak thawngin kan ti dingmi a si. Kan
leilungpi feh dan kan thlir asile mi tampi in Pathian thu hi an daithlan rero,
cu vekin kan leilungpi in Pathian duh lozawng lam zin a zawh vivo a si lo.
Pathian thu a kiamnak hmunah suahsualnak a pung vivo ṭheu.
Mi
tampi in Pathian thu ih zumnak khal ziang ah rel lem nawnlo, sakhua pakhat ih
fehdan vekih ngai men an tam zet. Kan
zumnak hi minung ih phuah cop mi parih hram bun a si lo ih lei leh van
sersiamtu Pathian thu ih hram bun a si. Mi in ziangih an rel lo khal le cu vek
minung lakin kan tello ding kha a thu pi. Curuangah kan zumnak hi khoh zetin kaihnget
uh si. Ziangah tile Pathian Fapa Jesuh cu kan Puithiam saang maktak a si ih
amah cu Pathian umnak rori ah a thleng zo (Heb.4:14).
b)
Hmuhkhat ih pumkhawm :
Hmunkhatih kan pumkhawm ṭheumi kha baansan hlah uhsi. Mihrek cun an
baansan nain Bawipa ih Ni a nai vivo ruangah, kannih cu pakhat le pakhat
thazaang pe-aw sinsin ding kan si (Heb.10:25). Hmunkhat ih pum khawm
a ti ruangah a hmun lam kha cu a bang aw lo men thei, tu ih hmunkhat ih kan
pumkhawmnak cu a tlangpi thu in Biakinn a si. Biakinn lawngah Pathian a um cu a
si hrimhrim lo,asinan zumtu pawl tonkhawm awknak dingah a ṭul mi a si. Tu lai
san hi cangkan san kan ti ih TV, Redio, cabu, online tvp… in Pathian thu ngai
ding leh siar ding hi a tam zet, thil ṭha a si. Cu mi ah mi ṭhen cun Biakinn tengteng
ih feh a ṭulnak a um lem maw si kan umhmun khalin Pathian thu cu kan ngai thei
a sisi kan ti men thei. Asinan hlan zumtu pawl hi ra nungsal bangta hai sehla
ce vek men ih an um kan zum lo, an sanlai thotho vekin zumtu tonkhawmnak hi an
ngai thupi thotho ko ding. Mai um hmun ihsin Pathian thu ngai men leh zumtu pi
hnenih mah rori a feh/tel hi cu ziang ti kong zawng khalin a bang aw thei lo.
Hmuh theihmi Biakinn kan ngainat hi hmuh theih lo Pathian kan ngaizatnak lang
tertu pakhat a si.
c)
A ṭha mi :
Thil ziangkim hniksak uhla, a ṭhami cu fekte’n kai uh ( 1 Thes.5:21 KJV). A ṭhami timi cun thil tampi
a huap thei ding. A tu ih Pathian hrangih a ṭhami kan tuah ciami pawl hi
daithlang lo in tuah vivo ding kan si.
Tu ih a liam cia caan ah ziangmi thilṭha na tuah, cui kan tuahmi kha kai hnget
vivo in Pathian hrangah ti ih kekar ding kan si. Thil ṭha kan tuah cia mi hi
kan mai dinhmun ih a zir lo ruangih kan tuah peh thei nawn lo thil hi cu
Pathian in a thei lutuk, asinan tuah thei lai si cing si ih daithlan ruangih
tuah nawn lo hi a poi zet.
Miding
pakhat in thil ṭha tuah a bansan ih thilsual le fihnungza thil a tuah saal a si
ahcun a nung vivo ding maw? Nung hlah! Thil ṭha a rak tuah ciami hman hngilh ṭheh
a si ding. Rintlak lo a sinak le a sualnak ruangah a thi ding a si (Ezk.18:24). Thilṭha kan
tuahmi bansan hi kanmai hrangah thil poi sawn thlen theitu a si thei, curuangah
zumtu in thilṭha kan tuah cia mi kha kai hnget ih kekar ding kan si.
2. Kan tuah bet dingmi
Hi cang tarlangmi
ah ziang mi bet ding ti hi cu rel ṭul lo in a lang ṭheh mai. Kan hmai ih kum
thar kan hman dingmi ahhin na tuah cia mi ihsin ziangmi ha na nunnak ah na tuah
bet ding? Zumtu nun hi kelawh nun men si lo in ṭhang vivo ding kan si vekin tu
ih kan si cia/tuahcia mi tlunah ziangmi kan tuah bet ding. Hihi cu kanmah leh
kan nunnak ruat aw mai sehla. Minung hi saduh that bang tukih ṭuan thei zohman
kan um lo, mi dang an tuah vek tluk rori ih tuah ding khal Pathian ih in phutmi
a si lemlo. Cu hnakin kanmah leh kan dinhmun tawk te ih ke kan karnak ah kan ṭhang
maw ti a thupi zet. Thlacamnak, peknak, khawmawknak, thianghlimnak, …lamihkan
rak tuah zomi tlun ah betmi nei thei dingin Pathian hnenah hlan thar aw sal
uhsi. Kan theihnak khal ṭhang aw sehla kan nunnak khal ṭha ve seh.
3. Kan bansan dingmi
Zumtu ih kan bansan dingmi thil hi
Bible ah hmuh ding tampi a um. Zumtu hrangah hin thilṭha kan tuah vivo ding a
um vekin thil ṭhalo kan bansan vivo ding a um. Jesuh Khrih zumtu pawl cu an
nunnak ah thilṭha tuah in a ṭhang vivo lawng a si lo ih thil ṭha lo an bansan
vivo ti cu Bible ah kan hmu thei. Nun thleng kan timi hi thil hṭa tuah dah lo
in thil ṭha a tuahnak lawng si lo in thilṭh alo a tuahmi a bansannak khal a tel a si.
a)
Mi namnuai : Nan luan tuk zo! Mi namnuai nawn hlah uh!
(Job.6:29).
Zo cio
khal mi ih namnuaimi si kan duh lo, cuvek in kanmah khalin mi va namnuai
ding kan si lo. Namnuai awknak hi mi
ziang ih va rel lo nak pakhat a si. Mi namnuai hmang minung hi mi duhnung an si
lemlo, mi namnuainak hi hrawhhrawlnak, ngainepnak, mai ṭhanghma hainak ih
rahsuahmi a si. Mi zo cia khal Bawipai sersiammi ih mi kanva namnuai hin a
sersiamtu Pathian a lungawi lo ban thei a si.
b)
Khawvelmi pawl bangih nun : Bawipa
ih hmin in nan hnenah ralrinnak thu ka sim duh: Khawvel mi bangin nung nawn
hlah uh. Annih pawlih ruahnak cu thulolak a si ( Efs.4:17). Pathian in hi
leikhaw vel lak ihsin in rundamih khawvelmi bangih nun ding cu in siang lo.
Israel pawl Kanaan ram an luh din gkhalah Pathian thu a cahmi cu Kanaanmi pawl
ih nundan vekin nan nung lo pei tihi a si. A caan caan ah cun khawlvelmi pawl
khawvel takin an tlangleng ih an parih ziang thil a can cuanglo caan ah an um
dan vekih um duhnak neih mai a awl te. Khawvelmi pawl in an tlan dan pangai
takin an tlan rero laiah anmah vekin kan um ve ṭheu tikah kan nih hrangah cun a
rak poi ban ṭheu. Zumtu cu khawlvel mipawl ih um dan cawngtu ding kan si lo ih
khawvelmi pawl sawn in kan nun dan in cawng sawn ding a si. An hrangah thlalang
kan si.
Curuangah
ṭhat lonak hmuahhmuah cu hlon ṭheh thlang uh; thuphan per nawn hlah uh; titer
aw nawn hlah uh; mi iksiik hlah uh; hmuhsuamnak ṭong hmang nawn hlah uh ( 1
Pit.2:1).
awn-au
ceelceel le zuri sabah in um hlah uhsi; nupa sual tuah le zoh mawi loin um hlah
uhsi; sual aw le nahsiik aw khalin um nawn hlah uhsi. 14Kan Bawipa Jesuh Khrih kha
ralthuam vekin hruk uh; tisa duhnak le hiarnak pawl cu bansan thlang uh
(
Rom.13:13).
Hi
a tlun ih Bible cangah hin bansan dingmi tampi a ngan ih kanmai nunnak cio zoh
aw in thil ṭha lo cu bansan vivo thei dingin Pathian hnenah hlan aw uh si. Kan nunnak ah bansan ṭul thil tampi a
um men ding, voi leh khatah bansan thei thluh lo hman nungna bansan vivo thei
dingin Pathian thu thawn ṭan la tlang cio uh si.