1.
Bezalel ( Suah.35:30-36:7 )
a) Pathianmi a si:
Bezalel hi Pathianmi a si kan ti theinak cu Bawipa in a thlarau in a khattermi
a si. Thukam hlun ahhin Pathian ih thlarau hi a minung pawl parah a thleng ter ṭheu
ih misual ral/ Pathian thuthlunlo mi pawl parah hin a thleng dah lo ih a mi
hleice pawl hnenah a thleng ṭheu. Curuangah ah Pathian in a thlarau in Bezalel
a khat ter tikah Pathian ngainami, Pathian duhmi, Pathian ṭihmi a si kan ti
thei.
Bezalel
bangin mi larzet kan si lo men thei nan lar si lo in Thlarau Thianghlim ih khat
kan si thei. Mi langsar pawl lawnghi Thlarau ih khat an si cuanglo ih sung nunih Pathian ṭihzahtu kan si ding hi a thupi.
b) Pathian hrangah a hmang aw:
Bezalel hin thiammi a nei: zungthiamnak, thiltuah theinak, kut zung thiamnak ih
thiltuah thei dingmi theihtheinak, pungsan a phunphun suai theinak, tvp a
phunphun a thiam ih cui a thiamnak cu Bawipai’ puanthlam tuahnak hrangah a
hmang. Hiang thil tuahthiamnak pawl hi Pathian ih pekmi a si bang tuk in a petu
Pathian hrangah an hmang aw.
Thiamnak
kan neihmi pawl hi Pathian ih in pekmi an si ih amai hrangah kan hmang ve maw
tihi kan nunnak ah zoh aw cio sehla. Kan thiamnak pawl hi Pathian hrangih
hmangtu kan si hin thiamnak in petu Pathian a lung a awi.
c) Bawipai fiang vekin hna an ṭuan:
Puanthlam an sak tikah an mai duhdan pungsan in an sak lo ih Pathian in sak dan
ding a sim vek in an sak. Ka paih lo, hi ti sawn ding a si ti vek lamhi a nunah
hmuh ding a um lo, Pathian in a fial bangin a ṭuan suak mai.
2.
Finehas ( Mip.25:6-13; Sam.106:30,31 )
1) Pathian thinheng dai tertu:
Israel mi pawl Shittim ih an umlai ah an mipa pawl in hnamdang Moab nunau pawl
an sualpi ṭheu ih cui nunau pawl cun Israel pawl khan khawzing biaknak leh an raithawinak ah an sawm ṭheu ih cuti’n
milem an biak. Cucun Pathian thin a heng ter ih Moses hnenah that ṭheh ding in
a fial. Mi senpi pawl cu Bawipai’ puanthlam hmaiah riahsia in a um. Culaiah
Israel mipa pakhat in Moab nunau pakhat cu a puan thlam sungah an zate mithmuh
ah a hruai lut. Cumi cu Finehas in a hmuh tikah mipi lak ihsin a suak ih an
pahnih in a sun that. Cuti cun Israel pawl parih natsia a thlengmi a reh ih
Pathian thinhengnak khal a dai.
Sual tuahtu pawl dotu si hi a nuam lo zet, asinan
Pathian ih a huatmi hua ve in mi in thilsual an tuahmi do ngamtu kan sinak hin
Pathian ih thinhengnak tiang a dai ter thei. Kan ramah Fineshas vekih sualnak a
tuahtu pawl do ngamtu kan ṭul nasa.
2) Pathian ih thukam
: Finehas in sualnak a tuahtu a that lawng si lo in pathian dang hrimhrim a be
duhlotu a si ih Pathian khal a parah a lung a awi ih a mah leh a tesinfa pawl cu kumkhua in
puithiam si dingah thukamnak a tuah.
Kan tuahmi parah Pathian a lung awi ding hi a thupi
zet. Pathian a lung a awi a si ahcun a tuahtu par lawngah si loin mi dang
khalin Pathian ih ṭhatnak an rak co ṭheu a si.
3) Pathian thu a ron:
Thuṭ. 20:28 Eleazar
ih fapa Finehas in puithiam a ṭuan. Eleazar cu Aaron ih fapa a si. Cun Bawipa hnenah thu an ron sal ih, “Kan unau
Benjamin mi pawl do dingah kan pok sal pei maw, a si lole kan baang dingso?”
tiah an ti. Pathian thu ron hmaisa in a tuah ding leh ding lo thu a
thlen hmaisa.
Zumtu
in kan ti sual ṭheumi cu: kan mah in kan duhmi kan tuah hmai sa ih harsatnak
kan ton tikah “ Bawipa ziang tin saw a si ding” ti ah kan ti ṭheu. Kan tuah hnu
ih harnak kan ton tikih Pathian hnenih thlen hnak in kan tuah hlan ah Pathian
ron hmaisat hi kan ti ding sawn a si.
3.
Mikaiah ( 1 Siang.22:14 )
1) Pathian fialmi lawng a simtu:
Ahab in Siria ral a do ding thuhla ah Judah Siangpa hrang Jehoshafat kha a sawm
ih Jehoshafat in Pathian ka ron hmaisa ding a ti tikah a profet 400 rual pawl
thu an ron tikah Bawipa in nehnak a pek ding thu an sim ṭheh. Asinan Jehoshafat
cun profet dang an um lai maw ti tikah profet Mikaiah an va ko. Ko dingih an
fialmi pa in Mikaiah cu “ nang khal in do aw la Bawipa in nehnak a lo pe ding”
tiah sim aw, mi dang khalin cu tin an sim cio tiah a va ti. Asinan Mikaiah cun “
Bawipa ih in fialmi lawng ka sim ding” tiah a ti.
Zumtu in kan theih a ṭulmi cu Pathian in tuah in
fialmi kan tuah lo hi a poi bang tukin in fiallo mi tuah khal a poi ve. Mikaiah
cun Pathian in a fial cunri tiang ciah a tuah.
2) Minung lungawinak a hawl lo
: Mikaiah cun siangpa hrang duh zawng sim ti lungawi tum hnakin Pathian in
fialmi diktak sim ih Siangpahrang thinheng khal kha poi a ti lo sawn.
Pathian thu lungawinak in petu a si rualrual in
Pathian thu hmang tahrat ih mi lungawinak hawl hi kan tuah dingmi a si lo. Pathian
in a fialmi tuah tu dingah in kawhmi kan si ih minung lungawinak kan hawl a si
ahcun thuphan rel a ṭul can a um ṭheu ding.
3) Pathian ruangih tuar a poisa lo:
Mikaiah hi thi dik tak a sim tikah Siangpahrang ih ngaih a kai lo zet, asinan poi tinak a nei lo. Tui ṭum
khalah a sim dingmi thu hi Siangpahrang ih lungawi zawng a si lo tia thei ko
nan thu dik tak a sim thotho. Thuphan sim ih luat hnakin Pathian thu diktak sim
ih tuar hi a hril sawn. 1 Siang 22:27,28
Zumtu
kan nunnak vun zoh aw ve sal cio sehla, Mikaiah ih ton vek ciah hi cu kan tong
kher lo ding, asinan thudik ruangah tuar, sun, can hi kan hlawh ngam ve maw?
4.
Tlunta khan neitu ( Luk. 22:11-13 )
cule cuih inn neitu hnenah cun ‘Keimah le ka dungthlun pawl Lantak
zanriah kan einak ding khaan khui-ah so a um tiah kan Sayapa in a lo ti,’ tiah
va ti uh. 12Tlunta khaan ah tokham le cabuai pawl
kimteih an retmi khaan tumpi a lo hmuh ding ih cutawkah cun ziang hmuahhmuah va
tawlrel uh,” tiah a ti.
An feh ih Jesuh ih a sim vek cekci in ziang hmuahhmuah cu an hmu ih
cutawkah cun Lantak zanriah cu an timtuah.
1) Jesuh hrangih siannak:
Hi inn tu hi a hmin a ngan lang lo nan Bible thiam ṭhen khat cun Marka ih nu
Mari ih inn a si an zum. Cun a lang dan ah tui hlam ah Jesuh thawn rak tong aw
dah zo tla an si men thei. Ziangah ti le Dungthlun 2 in lantakpuai tuahnak ding
kha khui tawk khan a si ti an va suh tikah ziangkim a rak timlam ṭheh zo ih cui
khan kha a rak hmuh. Zo a va si khal le kan sim duhmi sawn cu hi khaannei tu
hin Jesuh hrangah a innkhaan kha a siang nasa tik nak si. Jesuh in khai inn khaan
kha a ṭul ringring lo ih ṭul caan te a nei ih cui a ṭul caan te ah siang zet ih
a rak hman termi kha Jesuh hrangah a sunglawi lo thei lo. Marka sim fiangtu
Pakhat tla cun hi san lai Judah danah hin lantakpuai an tuah a si le tuu note
kha inntek in an thawh ṭheu tiah a ti. Tuu thawh a vul khalah cui innkhaan
neitu cun a siang nasa ti a lang ter.
Pathian hin kan mah ah ṭulmi leh ṭul caan te a nei ṭheu.
Cui Pathian ih ṭulmi te cu a ṭul caan ah siang tak ih kan rak pek hi Pathian
lungawinak a si.
2) Zumtu hrangih a siannak
: Tirh.1:13 kan siar a si len Zumtu pawl an tonkhawm awknak kan hmu thei ih hi
innkhaan hi Lantakpuai ṭum ih an hmanmi innkhaan thotho a si ding tiah Bible
thiam pawl ih zum dan a si. Jesuh a thih thluh hnu khal ah a innkhaan cu amah a
zumtupawl hrangah siang zet in a hmang ter thotho.
Jesuh hrangih a sian bang tukin zumtu pawl hrangah
khal aha siang tinak a si. Jesuh leh zumtu hi ṭhen aw thei lo kan si ruangah
Jesuhkan duh cun zumtu pi khal kan duh cih. Pathian hrangah siangzet ti aw si
zumtu parih tirh fak kan si ahcun thil cang thei lo a si. Zumtu leh tirhfak hi
a mil aw lo zetmi thil a si.
5.
Joshua ( Suah. 24:13 )
1) Moses bawmtu a si:
Izip ram sal tannak ihsin a suakmi ah Joshua leh Kaceb lawng hi Kanaan ram
thleng um sun an si. Joshua hi Moses bawmtu dinhmun ih ding a si ih a thuanthu
kan theih larnak hi cu Kannaan ram an thlingthlak cin in a si deuh bik. Cimi
hlan ah a thuanthu a lang tuk lo. Ziang kha lo le a fiangmi cu Moses hi amai
unau Aaron leh Miriam hmanin an rak dodal laiah Joshua cu Moses el tai zawng
hin a um dah lo ih ruangah bawntu ṭha a
si kan ti thei. Pathian ih hrilmi pawl hi Pathian in a hmang zet ko nan bawmtu
an ṭul cio.
Pathian in hruaitu ah siloin hruaitu pawl bawmtu
dingah in retmi tla kan si men thei. Hruaitu pawl in ziang tik lai khalih an ṭulmi
cu bawmtu a si. Pathian in bawmtu dingih inretmi a si ahcun cumi cu hna tenau
ih ruah ding a si lo, Pathian ih in retnak zawnte ih um hi kan hrangah a ṭha
bikmi a si.
2) Hruaitu
ah a tuah : Israel pawl Kanaan ram an luh ding thlang tikah Moses cu Pathian in
a siang lo ih ruangah a aizawh ih Israel pawl hruaitu dingah Pathian in Joshua
a hril. Bawmtu dinhmun ihsin hruaitu dinhmun ah Pathian in a ret a si.
Pathian in Joshua cu bawmtu rinum a si vekin hruaitu
rinuma si ding ti khal a thei ih hruaitu ah a ruata si. Mi ṭhen khat cun
hruaitu ih an ti thei lo mi kha bom tum loin an ti thei lo rak relsiat ding kan
bawh ṭheu. Cumi cu kan tuah dingah Pathian ih duhmi a si lo. Bawmtu ṭha/ bawmtu
rinum kha Pathian in hruaitu dinhmun ih din ter hi a hreh lo.
Bible sungah zohthimtlak mi langsar lo
hi hi zat lawng a um a silo ih a dang khal an um ko. Pathain in a minung pawl
hmuahhmuah hi lar zet ih in ret ding hi a tumtahmi a si lo, lar lokhalih a hrangih mi ṭangkai kan si ding kha a thupi
mi a si. Lar tum tu si lo in Pathain hrangih rinumtu si zuam sawn aw.
