CA ṬHEN KHAT

Friday, December 9, 2016

Thukam Hlun Sungih Jesuh ( Jesus in the Old Testament )



Thukam Hlun Ih Jesuh

Johan  8:58 Jesuh in, “Thungaite in ka lo sim: Abraham a suah hlan khalah Keimah a si mi ka si,” * tiah a ti.
Suah.3:14 Cutikah Pathian in, “Keimah cu Keimah ka si. Keimah * a si mi in nan hnenah i thlah a si, tiin Israel mi hnenah na sim pei,” tiah Moses hnenah a ti.

            Bible hi Thukam Hlun leh Thukam Thar tiih theh a si ih an thupi veve.Thukam Thar lawng lawng lak a theih lo ih Thukam Hlun hi hnon theih a si lo.Ziangah kan ti a si le an pahnih in pehtlaihawknak thuktak an nei a si. Thukam Hlun hi Thukam Thar ih tham a si bang tuk in Thukam thar ih a rung langmi pawl hi
Thukam Hlun ah a rak lang cia ih Thukam Hlun ih phuansuah cia mi pawl tla Thukam Thar ah a tak ih ti famkim a si tikah hlon theih lo an si. Thukam Thar kan siar tikah Jesuh thuhla hi tampi kan hmu thei, Amah rori leipar a tlanlennak thu pawl kan hmu thei.Asinan Jesuh hi Thukam Thar lawngih um a si lo ih Jesuh, Amah rori in Abraham hlan ah ka um zo a ti bang tuk in Thukam Hlun sung khalah Jesuh thuhla hi a rak phum aw cia zo a si.Fapa a sinak hi Thukam Thar in a thok lo ih minung dinhmun la in naute ih a suah thoknak a si sawn.

1.      Jesuh ih hramthoknak Johan 1:3; Kol.1:16

            Johan 1:3 Amah sung ihsin Pathian in ziang hmuahhmuah a seemsuah; seemsuah mi thil hmuahhmuah sungah hin amah tel loih tuahmi pakhatte hman a um lo.Hi thu ihsin fiangten kan hmuh theimi cu Mari in Jesuh a hrin hi Jesuh ih hramthoknak a si lo ti a fiang. Jesuh cu sersiammi a si lo ih thil ziangkim hi Amah ihsin siarsiammi an si sawn. Curuangah Jesuh cu Pathian a si vek in lei le van a sem hlan ihsin um zo a si tihi el theih lo a si.

2.      Bawipa ih vancungmi Sem.16:7-17

            Bawipa ih vancungmi timi hi Bible sungah tampi kan hmu thei ih hihi Thukam Hlun ih Jesuh phuanawknak a si tiah Bible thiam tampi pawl ih phuansuah dan a si. Jesuh ih pom a sinak san pawl:

a.      Sem.48:16 Siatsuahnak tinkim sung ihsin i runtu vanmi in, Nannih cu thlawsuah lo pe hramseh. Vancungmi menmen ih runtu an si thei lo ih thlawsuah an nei lo.Runtu,thlawsuah neitu cu Jesuh a si.

b.      Thut.13:18 Cule vancungmi cun, “Ziangah so ka hmin theih cu na duh? Ka hmin zohman ih theih ding a si lo,” * a ti. zohman ih theih ding a si lo timi hi mangbangza hmin ti thawn a ṭonghram ah a bang aw. Isai.9:6 a hminah cun Mangbangza ti thawn a bang aw ih ruangah Jesuh relnak a si.Hi tlun ih Bible cang hi a tlun lam kan siar a si le Bawipa ih vancungmi ti kan hmu thei,


c.       Bawipa ih vancungmi timi hi Thukam Hlun le Thukam Thar ah hmuh ding a um veve. Asinan Thukam Thar ah cun Bawipa ih vancungmi timi kha cangfang te a hmang ih Thukam Hlun ah cun cafangpi a hmang.
Angel of the Lord=Bawipai vancungmi…..OT…Angel..cangfang tum
angel of the Lord=Bawipai vancungmi…..NT…angel..cangfang fate
Curuangah Thukam Hlun ih Angel of the Lord a timi hi Jesuh simnak a si.

3.      Thukam Hlun ih a langnak pawl:

a.       Hagar hnenah  Sem.16:7-14

Hagar cu ramṭhing ah mangbang vansang ih a um laiah Bawipa ih vancungmi ( Jesuh ) in a tong. Hagar cun Bawipa ih hmincu El-roi tiah a ko.El-roi ti cu Hmutu Pathian tinak a si. Jesuh cu kan harsatnak, buainak, thinharnak, zonzaihnak hmuahhmuah in hmu ṭhehtu a si ih cui kan harsatnak sung ihsin in luat tertu khal a si.

b.      Abraham hnenah Sem.22:11-14

Abraham cun a fapa neihsun Isak cu thawinak ih hlan dingin a thah zik tikah van ihsin Bawipa ih vancungmi ( Jesuh ) in na fapa that hlah a ti ih Isak ai ah Tuu cang a pek thu kan hmu thei. Abraham cun cui hmun cu Jehovah Jireh tiah a ko hngehnge.

      Jesuh hi kan thih ding ai ih thitu, kan tuar ding ai ih tuartu, Pathian hmaiah Amai thiseh rori kengih raithawinak in tuahsaktu a si. Cun um lo lak ihta um ter theutu kan hrangah Jehovah Jire a si ringring. Cana mopuai tum khalah sabit ti a cem ih tidai rori sabit ti ah a can tertu a si.

c.       Jacob hnenah Sem.28:13; 33:18-23

      Jakob cu a pai’ inn ihsin a pu Laban hnen lam pan ih a feh tikah hramlak ah a mah te’n lungto lukham in a it. A mang ah vancung sangka ong aw in a hnen ah Bawipa ( Jesuh ) in a biak. Cun Laban inn ihsin inn lam pan in a ra kir sal ah lamah ah mi pakhat ( Jesuh ) in a buan ih cui ṭumah Jacob cu Israel tiah a hmin thleng a si.

      Mahte lawng in sihmang ka um kan ti laiah kan hnenah Jesuh a um ih in pawl ṭheu,ziang tik hmanah in tlansan dah lo, kan kiangkap ah in bawmtu ding zohman an um lo lai caan khal ah kan hnenah Jesuh a um. Cun Jesuh thawngin Satan fa, rulhrin, misual tiih kawhmi pawl hi ka rualpi, pathian fa, mi thianghlim tiah kawh kan si ve ta. Jesuh thawngin hminthar ih kawh kan si ve hi a va sunglawi ve.

d.      Moses hnenah Suah.3:2; 33:18-23

      Pathian ih vancungmi ( Jesuh ) hrambur alh hmangin Moses hnenah a langih Izip saltang a mipawl runsuak tu dingah a ko. Moses in a a tlinlonak pawl a rel rero nan Pathian kawhnak cu a el thei lo.A sinak vek ih feh dingah Pathian in a duh sawn.

      Zumtu, kan ni hi sual sal sungih a tang hrihpawl runsuaktu dingah kawhmi kan si. Kan tlinlonak, sambaunak pawl hi phuahhlam ah, hnukdawk awknak ah hmang ding kan si lo. In ko ti in kan hnenih umpi in tiam a si.

Suah.3:14 ah Pathian a hmin a phuahsuah awk tikah “Keimah cu Keimah ka si.” a timi hi Jesuh in Johan 8:28,58; 13:19 “Keimah cu Keimah ka si.” ti ih a phuansuah awknak kan hmu sal.

      Cun Pathian inMoses cu zohman ih an hmuh dah lo mi kha  a hmuh ter, Amah rori kha Moses hnenah a rung phuang langaw ih Pathian ih dunglam kha a hmu. Cu tluk ih a sunlawinak cu Moses hnenah a lang ter.

      Jesuh leitluna tlanlen laiah mifim, mi thiam pawl hnen ihsin a rak thuhmi kha kan ni vek mi menmen hnenah langter a si ve.Ziang tluk in a sung lawi! Luk.10:21-24

e.       Joshua hnenah Josh.5:13-15

      Jerikho an do ding tum ah Joshua hnenah mi pakhat , Bawipa ih ralkap pawl hotu dinhmun in a rung lang sal. Cuti cun Jericho,  kulh sahpi ih kulhmi cu an do neh.

f.       Gideon hnenah Thut.6:11-24

      Bawipa ih vancungmi ( Jesuh ) cu Gideon hnenah a lang ih, “Nangmah cu mi ralṭha na si ih Bawipa na hnenah a um a si,” tiah a ti. Midian pawl kutsungih an tan lai tak a si ih, Midian mipawl do ding tih aw hlah mi pakhat tluk neh fang in awl ai ten na neh ding tiah a rung sim.

g.      Samson nu hnenah Thut.13

      Nucing a si mi Manoah ih nupi hnenah nau na nei ding ih Nazir mi a si ding. Curuangah Sabit ti, ei thiang lole in thiang lo pawl na ei lo ding tiah a rung sim. Manoah cu a naupai mi ( Samson ) ruangah a nun dan fimkhur a ṭul tinak a si.

      Zumtu pawl khal kan nun hi thlah dah thei kan si lo. Paul in ka hrangah thil ziang khal a thiang ṭheh asinan thil ziangkim hi bawmtu an si ṭheh lo, ka unau tluknak ding a si ahcun ka tuahlo a ṭha sawn a ti bang in midang hrangah kan nun hi uluk, fimkhur a ṭul.

h.      Daniel ih rualpi pathum hnenah Dan.3:24,25

      Daniel rualpi pathum pawl cu milem hmai ih an kun ve lo ruangah meipi sungih thlak an si.Asinan cui mei lipi sungah Jesuh a rung phuang lang aw ih an lakah a rung telve ti thu kan hmu thei.

      Zumtu, Ami pawl in harsatnak kan ton tikah Jesuh in in tuarpi ve, kan hnenah a um ve,kan harnak sungah kan hnenah a phuang lang aw ṭheu. A va sunglawi ve.

            Jesuh cu taksa in leitlun ih an rungsuahnak cu BC 4 hrawng a si ko nan Fapa dinhmun ih a hramthoknak cu leilung semhlan ihsin a si.Taksa ih a hnaṭuannak hi Thukam Thar lawngah hmuh ding a um nan Minung taksa ih a suah hlan ih a hnaṭuannak cu lei leh van semsuah ah a rak si zo. Cu vek in Thukam Hlun khal ah a tlunih kan tarlangmi pawl hi Jesuh hnaṭuannak pawl an si ti ih Bible thiam tampi pawl khal ih an phuahsuahmi a si.

Cabu siar>>> Willmingtons Guide To The Bible